فروشگاه اینترنتی پخش زنده گالری تصاویر آرشیو پرسش و پاسخ بانك صوت کتابخانه ارتباط با ما صفحه اصلي
  جمعه  10 فروردين 1403 - الجمعه  17 رمضان  1445 - Fri  29 Mar 2024
منوی سایت    
صفحه اصلی   آرشيو  > قرآن > مراد از صراط‌ مستقيم‌، صراط‌ علي بن‌ أبي‌طالب‌ است‌

مراد از صراط‌ مستقيم‌، صراط‌ علي بن‌ أبي‌طالب‌ است‌


معني‌ و مراد  صراط‌ مستقيم‌

در تفسير «صافي‌» در تفسير آيۀ مباركۀ: اهْدِنَا الصِّرَ'طَ الْمُسْتَقِيمَ «بارپروردگارا! ما را به‌ راه‌ راست‌ هدايت‌ كن‌!» از كتاب‌ «معاني‌ الاخبار» شيخ‌ صدوق‌ از حضرت‌ صادق‌ عليه‌ السّلام‌ روايتست‌ كه‌: وَ هِيَ الطَّرِيقُ إلَي‌ مَعْرِفَةِ اللَهِ؛ وَ هُمَا صِرَاطَانِ: صِرَاطٌ فِي‌ الدُّنْيَا وَ صِرَاطٌ فِي‌ الآخِرَةِ. فَأَمَّا الصِّرَاطُ فِي‌ الدُّنْيَا فَهُوَ الإمَامُ الْمُفْتَرَضُ الطَّاعَةُ، مَنْ عَرَفَهُ فِي‌الدُّنْيَا وَ اقْتَدَي‌ بِهُدَاهُ، مَرَّ عَلَي‌ الصِّرَاطِ الَّذِي‌ هُوَ جِسْرُ جَهَنَّمَ فِي‌ الآخِرَةِ؛ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ فِي‌ الدُّنْيَا، زَلَّتْ قَدَمُهُ عَنِ الصِّرَاطِ فِي‌ الآخِرَةِ، فَتَرَدَّي‌ فِي‌ نَارِ جَهَنَّمَ. [378]

صراط‌ مستقيم‌ و راه‌ راست‌ كه‌ در آيۀ اهْدِنَا الصِّرَ'طَ الْمُسْتَقِيمَ وارد است‌، طريق‌ به‌ سوي‌ معرفت‌ خداست‌. و آن‌ صراط‌ بر دوگونه‌ است‌: صراطي‌ است‌ در دنيا، و صراطي‌ است‌ در آخرت‌.

مراد از صراط‌ مستقيم‌، صراط‌ علي بن‌ أبي‌طالب‌ است‌

امّا آن‌ صراطي‌ كه‌ در دنياست‌، عبارت‌ است‌ از امام‌ واجب‌ الإطاعة‌؛ هر كس‌ وي‌ را شناخت‌ و در دنيا از او پيروي‌ نموده‌، در سايۀ هدايت‌ او آرميد و به‌ گفتۀ او عمل‌ كرد، از آن‌ صراطي‌ كه‌ عبارت‌ است‌ از پل‌ و جِسري‌ بر روي‌ جهنّم‌ عبور خواهد نمود. و هر كس‌ وي‌ را در دنيا نشناخت‌، گامش‌ در وقت‌ عبور از صراط‌ در آخرت‌ مي‌لغزد و در آتش‌ دوزخ‌ سقوط‌ مي‌نمايد.

بنابراين‌، مُفاد و مراد احاديثي‌ كه‌ مي‌فهماند: صراط‌ در اين‌ آيه‌ صراط‌ عليّ بن‌ أبي‌طالب‌ است‌، و يا نفس‌ مقدّسۀ او يا أئمّه‌، صراط‌ مستقيم‌اند؛ خوب‌ ظاهر مي‌شود.

و در روايت‌ ديگري‌ است‌»: نَحْنُ الصِّرَاطُ الْمُسْتَقِيم [379]. «ما فقط‌، صراط‌ مستقيم‌ مي‌باشيم‌!

و در بعضي‌ از احاديث‌ است‌ كه‌: هُوَ صِرَاطُ عَلِيِّ بْنِ أَبِي‌طَالِبٍ. [380]

و از حضرت‌ صادق‌ عليه‌ السّلام‌ وارد است‌ كه‌»: إنَّ الصِّرَاطَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلا مُ. [381] «صراط‌، خود أميرالمؤمنين‌ عليه‌ السّلام‌ است‌.

و اين‌ روايت‌ يك‌ معني‌ دقيق‌ و عجيبي‌ دارد. زيرا نميگويد: صراط‌، صراطِ أميرالمؤمنين‌ است‌؛ بلكه‌ ميگويد: صراط‌، أميرالمؤمنين‌ است‌، يعني‌ نفس‌ مقدّس‌ آنحضرت‌ و افعال‌ و اقوال‌ وي‌، خود صراط‌ است‌.

در تفسير آيۀ مباركۀ: وَ السَّمَآءَ رَفَعَهَا وَ وَضَعَ الْمِيزَانَ.[382]

آسمان‌ را پروردگار برافراشت‌، و ترازو را نهاد.

از «تفسير عليّ بن‌ إبراهيم‌ قمّي‌» از حضرت‌ امام‌ رضا عليه‌ السّلام‌ روايت‌ است‌ كه‌ فرمود:

السَّمَآءُ رَسُولُ اللَهِ؛ رَفَعَهُ اللَهُ إلَيْهِ، وَ الْمِيزَانُ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَهِ عَلَيْهِمَا؛ نَصَبَهُ لِخَلْقِهِ.

قِيلَ: أَلَّا تَطْغَوْا فِي‌ الْمِيزَانِ؟! قَالَ: لَا تَعْصُوا الإمَامَ!

قِيلَ: وَ أَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ؟! قَالَ: أَقِيمُوا الإمَامَ بِالْعَدْلِ!

قِيلَ: وَ لَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ؟! قَالَ: لَا تَبْخَسُوا الإمَامَ حَقَّهُ وَ لَاتَظْلِمُوهُ! [383]

مراد از آسمان‌، رسول‌ خداست‌ كه‌ او را بلند مرتبه‌ داشته‌ و به‌ سوي‌ خود برد؛ و مراد از ترازو و ميزان‌، أميرالمؤمنين‌ عليهما صلوات‌ الله‌ ميباشد كه‌ او را بر خلقش‌ قرار داد.

گفته‌ شد: مراد از أَلَّا تَطْغَوْا فِي‌ الْمِيزَانِ چيست‌؟! فرمود: آنستكه‌ عصيان‌ امام‌ را مكنيد!

گفته‌ شد: مراد از وَ أَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ چيست‌؟! فرمود: آنستكه‌ امام‌ را به‌ عدالت‌ برپا داريد!

گفته‌ شد: مراد از وَ لَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ چيست‌؟! فرمود: آنستكه‌ از حقّ امام‌ كم‌ نگذاريد، و به‌ وي‌ ستم‌ روا مداريد

و در تفسير آيۀ مباركۀ: وَ نَضَعُ الْمَوَ'زِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَـٰـمـَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا. [384]

ما در روز قيامت‌، ميزان‌هاي‌ عدالت‌ را مي‌نهيم‌؛ بنابراين‌ به‌ هيچ‌ كس‌ بهيچوجه‌ ستمي‌ نمي‌شود.

از «كافي‌» و «معاني‌ الاخبار» از حضرت‌ صادق‌ عليه‌ السّلام‌ روايت‌ است‌ كه‌: چون‌ از او راجع‌ به‌ اين‌ آيه‌ سؤال‌ شد، فرمود: هُمُ الانْبِيَآءُ وَ الاوْصِيَآءُ. [385]

ايشانند انبياي‌ فرستاده‌ شده‌ از جانب‌ خداوند، و اوصياي‌ انبياء.

و در روايت‌ ديگري‌ است‌ كه‌: نَحْنُ الْمَوَازِينُ الْقِسْطُ. [386]

ما هستيم‌ ميزان‌ها و ترازوهاي‌ عدلي‌ كه‌ خداوند در روز قيامت‌ نصب‌ ميكند، و اعمال‌ بندگان‌ را با آن‌ مي‌سنجد، و بنابراين‌ به‌ كسي‌ ظلم‌ نمي‌شود.

و از حضرت‌ صادق‌ عليه‌ السّلام‌ دربارۀ معني‌ صراط‌، روايتي‌ است‌ كه‌ فرمود: إنَّ الصُّورَةَ الإنْسَانِيَّةَ هِيَ الطَّرِيقُ الْمُسْتَقِيمُ إلَي‌ كُلِّ خَيْرٍ؛ وَ الْجِسْرُ الْمَمْدُودُ بَيْنَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ. [387]

صورت‌ نفس‌ ناطقه‌ و ملكوتي‌ انسان‌، صراط‌ مستقيم‌ است‌ به‌ سوي‌ هر خيري‌؛ و آنست‌ پلي‌ كه‌ ميان‌ بهشت‌ و آتش‌ كشيده‌ شده‌ است‌.

با اين‌ دو نمونه‌ معني‌ كه‌ ما در تفسير صراط‌ و ميزان‌ نموديم‌، حقيقت‌ معني‌ تأويل‌ در تمام‌ آيات‌ كه‌ در شأن‌ آنها و يا در شأن‌ اعدائشان‌ تأويل‌ شده‌است‌ واضح‌ مي‌شود. بنابراين‌، اوّلاً: تأويل‌ در آيات‌ حتماً لازم‌ است‌؛ زيرا تأويل‌، مرجع‌ و مفادِ معني‌ ظاهري‌ است‌ و بدون‌ آن‌، معني‌ و مراد از آيه‌ دستگير نشده‌ است‌.

و ثانياً: آيات‌ جنبۀ عموميّت‌ و كلّيّت‌ خود را هميشه‌ حفظ‌ ميكند؛ تا هر جا شائبه‌اي‌ از معني‌ تأويل‌ بوده‌ باشد، آنجا را شامل‌ شود. و روي‌ همين‌ منظور است‌ كه‌ در آيات‌ قرآن‌ كريم‌، تصريح‌ به‌ اسم‌ نشده‌ است‌.

با اين‌ بيان‌ خوب‌ روشن‌ شد كه‌: چگونه‌ أميرالمؤمنين‌ عليه‌ السّلام‌ حقيقت‌ قرآن‌ است‌!

 

به نقل از كتاب نور ملكوت قرآن ج3  صفحه 378 تاليف علامه آيت الله سيد محمد حسين حسيني طهراني

 

           پاورقي

----------------------------------------

[378] ـ تفسير «صافي‌» ج‌ 1، ص‌ 54، تفسير سورۀ حمد

[379] همان مصدر

[380] ـ در «شواهد التّنزيل‌» حاكم‌ حسكاني‌، ج‌ 1، حديث‌ 92، بدين‌ كيفيّت‌ آمده‌ است‌: عَنْ سَلامِ بْنِ الْمُستَنيرِ الْجُعْفيِّ قالَ:

دَخَلْتُ عَلي‌ أبي‌ جَعْفَرٍ ـ يَعْني‌ الْباقِرَ ] عَلَيْهِ السَّلامُ [ ـ فَقُلْتُ: جَعَلَنيَ اللَهُ فِداكَ! إنّي‌ أكْرَهُ أنْ أشُقَّ عَلَيْكَ؛ فَإنْ أذِنْتَ لي‌ أسْأَلْكَ؟ فَقالَ: سَلْنِي‌ عَمّا شِئْتَ! فَقُلْتُ: أسْأَلُكَ عَنِ الْقُرْءانِ؟ قالَ: نَعَمْ! قُلْتُ: قَوْلُ اللَهِ تَعالَي‌ في‌ كِتابِهِ: هَـٰذَا صِرَ'طٌ عَلَيَّ مُسْتَقِيمٌ! قَالَ: صِراطُ عَليِّ بْنِ أبي‌طالِبٍ. فَقُلْتُ: صِراطُ عَليِّ بْنِ أبي‌ طالِبٍ؟! فَقالَ: صِراطُ عَليِّ بْنِ أبي‌ طالِبٍ!

[381] ـ تفسير «صافي‌» ج‌ 1، ص‌ 54، تفسير سورۀ حمد

[382] ـ آيۀ 7، از سورۀ 55: الرّحمن‌

[383] ـ همان‌ مصدر، ج‌ 2، ص‌ 639

[384] ـ صدر آيۀ 47، از سورۀ 21: الانبيآء

[385] ـ همان‌ مصدر، ص‌ 94

[386] ـ تفسير «صافي‌» ج‌ 2، ص‌ 94

[387] ـ همان‌ مصدر، ج‌ 1، ص‌ 55

چاپ ارسال به دوستان
 
نظرسنجی
نام:    
پست الکترونیک:    
تاریخ    
موضوع:    
متن:    

کد یا نوشته ای را که در این عکس می بینید دقیقا وارد کنید

اگر در دیدن این کد مشکل دارید با مدیر سایت تماس بگیرید 
نمایش کد جدید

 
 

کلیه حقوق در انحصار پرتال متقین میباشد. استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است

© 2008 All rights Reserved. www.Motaghin.com


Links | Login | SiteMap | ContactUs | Home
عربی فارسی انگلیسی