منتخبي از احاديث وارده در تمسك به ثقلين

شما يك نظر اجمالى به روايات منتخبه از آن 97 روايت بيندازيد تا ببينيد چگونه با صريح‏ترين ندا، و بلندترين آهنگ، اين مرام را تبليغ فرموده است:

1ـ إنّى تَارِكٌ فِيكُمُ الثّقَلَيْنِ: كتَابَ رَبّى وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى! ألَا وَ هُمَا الْخَلِيفَتَانِ مِنْ بَعْدِى، وَ لَنْ يَفْتَرِقَا حَتّى يَرِدَا عَلَىّ الحَوْضَ . [545]

2ـ إنّى تَرَكْتُ فِيكُمْ خَلِيفَتَيْنِ! إنْ أخَذْتُمْ بِهِمَا لَنْ‏تَضِلّوا بَعْدِى : كتَابَ اللهِ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى، وَ إنّهُمَا لَنْ‏يَتَفَرّقَا حَتّى يَرِدَا عَلَىّ الحَوْضَ. [546]

3ـ إنّى خَلّفْتُ فِيكُمُ الثّقَلَيْنِ! إنْ تَمَسّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ‏تَضِلّوا: كِتَابَ اللهِ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى. [547]

4ـ إنّى مُخَلّفٌ فِيكُمُ الثّقَلَيْنِ! إنْ تَمَسّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ‏تَضِلّوا: كِتَابَ اللهِ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى. [548]

5ـ إنّى مُخَلّفٌ فِيكُمْ كِتَابَ رَبّى عَزّوَجَلّ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى. [549]

6ـ إنّى مُخَلّفٌ فِيكُمْ مَا إنْ تَمَسّكْتُمْ بِهِ لَنْ‏تَضِلّوا: كِتَابَ اللهِ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى. [550]

7ـ إنّى تَارِكٌ فِيكُمْ مَا إنْ تَمَسّكْتُمْ بِهِ لَنْ‏تَضِلّوا: كِتَابَ اللهِ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى. [551]

8ـ إنّى تَارِكٌ فِيكُمُ الثّقَلَيْنِ أحَدُهُمَا أكْبَرُ مِنْ الآخَرِ: كتَابَ‏اللهِ وَ عِتْرَتِى. [552]

9ـ إنّى تَارِكٌ فِيكُمُ الثّقَلَيْنِ: الثّقَلَ الأكْبَرَ، وَ الثّقَلَ الأصْغَرَ، اَلثّقَلُ الأكْبَرُ كِتَابُ اللهِ، وَالثّقَلُ الأصْغَرُ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى. [553]

10ـ إنّى تَارِكٌ فِيكُمُ الثّقَلَيْنِ: كتَابَ اللهِ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى! فَتَمَسّكُوا بِهِمَا لَنْ‏تَضِلّوا. [554]

11ـ إنّى تَرَكْتُ فِيكُمُ مَا إنْ أخَذْتُمْ بِهِ لَنْ‏تَضِلّوا: كتَابَ‏اللهِ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى. [555]

12ـ إنّى قَدْ تَرَكْتُ فِيكُمْ مَا إنْ أخَذْتُمْ بِهِ لَنْ‏تَضِلّوا: كِتَابَ اللهِ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى. [556]

13ـ تَرَكْتُ فِيكُمْ مَا لَنْ‏تَضِلّوا بَعْدِى أبَداً: كِتابَ اللهِ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى. [557]

14ـ تَرَكْتُ فِيكُمْ مَا لَنْ‏تَضِلّوا إنِ اعْتَصَمْتُمْ بِهِ: كِتابَ‏اللهِ وَ عِتْرَتِى أهْلَ‏بَيْتِى. [558]

روايات درباره اهل بيت منحصر در حديث ثقلين نيست

اين احاديث كه دعوت به اهل بيت و اميرالمؤمنين ‏عليه السلام دارد تنها در خصوص روايات ثقلين خلاصه نمى‏شود، پيامبر با عبارات عديده در مواقع كثيره اتّحاد نفس اميرالمؤمنين و آل او را كه آل رسول خدايند تذكّر داده است و بر روى آن اصرار وثيق و ابرام اكيد آورده است و اين حقيقت، مشهود بوده است.

حافظ جمال‏الدين زرندى از عبدالله بن زيدبن ثابت، از پدرش روايت مى‏كند كه رسول خداصلى الله عليه وآله فرمودند: مَنْ أحَبّ أنْ يُنْسَأ لَهُ ـ أى يُتَأخّرُ فِى أجَلِهِ ـ وَ أنْ يُمَتّعَ بِمَا خَوّلَهُ اللهُ فَلْيَخْلُفْنِى فى أهْلِى خِلَافَةً حَسَنَةً، فَمَنْ لَمْ‏يَخْلُفْنِى فِيهِمْ بَتَرَ عُمْرُهُ، وَ وَرَدَ عَلَىّ يَوْمَ الْقِيمَةِ مُسْوَدّاً. [559]

«هر كس دوست دارد كه عقب بيفتد امر او ـ يعنى در اجلش تأخير به عمل آيدـ و از آنچه كه خداوند به او داده است بهره‏بردارى نموده و متمتّع گردد، بايد درباره اهل بيت من به طريق نيكو و زيبائى، حقّ مرا حفظ كند. پس كسى كه مرا و حقّ مرا در آنها پاسدارى نكند عمرش بريده و مقطوع خواهد شد و در روز بازپسين با چهره سياه بر من وارد مى‏گردد.»

و طبرانى در «مُعجم أوسط» خود از ابن عمر روايت كرده است كه او گفت: آخِرُمَا تَكَلّمَ بِهِ النّبِىّ‏صلى الله عليه وآله: اُخْلُفُونى فِى أهْلِ‏بَيْتِى خَيْراً. [560]

«آخرين گفتارى كه پيغمبرتان بدان لب گشودـ كه درود و سلام خدا بر او و بر آلش بادـ اين بود: خليفه خوبى از من در اهل بيتم باشيد! (يعنى مرا و حقّ مرا در اهل‏بيتم به خير و خوبى قرار داده و نگهدارى كنيد!)»

و ملاّ على متّقى در «كنزالعمّال» با تخريج ديلمى از انس و ابوسعيد خدرى آورده است كه رسول اكرم‏صلى الله عليه وآله فرمودند: يَا عَلِىّ! أنْتَ تُبَيّنُ لاُمّتِى مَا اخْتَلَفُوا فِيهِ مِنْ بَعْدِى [561] . «اى على! تو هستى كه پس از من، آنچه را كه امّت من در آن اختلاف مى‏كنند، براى آنها روشن مى‏سازى و حق را از باطل جدا مى‏كنى!»

ايضاً در «كنزالعُمّال» است با نصّ ابن‏عبّاس كه رسول اكرم‏صلى الله عليه وآله فرمودند : أنَا الْمُنْذِرُ، وَ عَلِىّ الْهَادِى، وَ بِكَ يَا عَلِىّ يَهْتَدِى الْمُهْتَدُونَ [562] . «منم بيم دهنده و ترساننده، و على است رهنما و هدايت كننده. و به واسطه توست اى على كه راه يافتگان راه را پيدا مى‏كنند!»

و صفورى شافعى از رسول‏خداصلى الله عليه وآله روايت كرده است كه به اميرالمؤمنين‏عليه السلام گفتند: أنْتَ الصّدّيقُ الأكْبَرُ، وَ أنْتَ الْفَارُوقُ الّذِى تُفَرّقُ بَيْنَ الْحَقّ وَ الْبَاطِلِ [563] . «تو هستى كه صدّيق اكبر هستى، و تو هستى كه فاروقى مى‏باشى كه ميان حقّ و باطل را جدا مى‏نمائى!»

و همچنين در «كنزالعمّال» روايت كرده است از كَعْبُ بْنُ عُجَرَة كه رسول خداصلى الله عليه وآله فرمودند: تَكُونُ بَيْنَ النّاسِ فُرْقَةٌ وَ اخْتِلَافٌ فَيَكُونُ هَذَا وَ أصْحَابُهُ عَلَى الْحَقّ ـ يَعْنِى‏صلى الله عليه وآله عَلِيّاًـ [564] . «در ميان مردم افتراق و دو دستگى پيدا خواهد شد، پس اين مرد و ياران او بر حقّ مى‏باشند ـ و رسول خداصلى الله عليه وآله مقصودشان از اشاره به اين مرد، على بوده است ـ .»

و نيز در «كنزالعمّال» روايت است كه رسول خداصلى الله عليه وآله فرمودند: مَنْ أحَبّ أنْ‏يَحْيَى حَيَاتِى، وَ يَمُوتَ مِيتَتى، و يَدْخُلَ الجَنّةَ الّتِى وَعَدَنِى رَبّى قُضْبَاناً مِنْ قُضْبَانِهَا غَرَسَهُ بِيَدِهِ وَ هِىَ جَنّةُ الْخُلْدِ ـ فَلْيَتَولّ عَلِيّاً وَ ذُرّيّتَهُ مِنْ بَعْدِى، فَإنّهُمْ لَنْ‏يُخْرِجُوكُمْ مِنْ بَابِ هُدىً وَ لَنْ يُدْخِلُوكُمْ فِى بَابِ ضَلَالَةٍ [565] . «كسى كه دوست دارد مانند حيات من زنده باشد و مانند مرگ من بميرد و داخل شود در بهشتى كه پروردگار من به

من وعده داده است ـ آن بهشتى كه بعضى از شاخه‏هاى درختان طويل آن را از ميان همه شاخه‏هاى آن، خود خداوند به دست خود كاشته است و آن جَنّت خُلْد استـ پس بر او فرض است كه ولايت على و ذرّيّه او را پس از من اتّخاذ كند، چرا كه ايشان شما را از دَرِ هدايت خارج نمى‏كنند، و در درِ ضلالت داخل نمى‏نمايند.»

بر اساس همين روايات متضافره، و احاديث متكاثره، و اجماع اهل‏يقين و وفاداران به رسول خدا و نگهدارندگان ميعاد و ميثاق حضرت ربّ ودود است كه شيعه از زمان خود رسول اكرم تا امروز مظفّرانه و مظلومانه، غالبانه و مهجورانه فريادش بلند است. آنانند كه تمسّك به ثقلين نموده‏اند، و كلام پيامبرشان را به جان و دل پذيرفته‏اند كه: كسى كه از آنها پيش بيفتد هلاك مى‏شود، و كسى كه كُنْد برود و به آنها نرسد هلاك مى‏شود، و به آنان چيزى را نياموزند زيرا كه ايشان از آنان داناترند.

اشعاري درباره امير المومنين عليه‌السلام

اللّهُمّ وَفّقْنَا لِلْعَمَلِ بِكِتَابِكَ الكَرِيمِ، وَ لِاتّبَاعِ عَلىّ وَ ذُرّيّتِةِ خَاتَمِ الْوَصِيّينَ وَ اَوْصِيَاءِ النّبِىّ الْمُقَرّبِينَ. الْحَمْدُلِلّهِ الّذِى هَدَانَا لِهَذَا وَ مَا كُنّا لِنَهْتَدِىَ لَوْلَا أنْ هَدَانَا اللهُ.

وَ كَانَ هَوَانَا فِى عَلِىّ وَ إنّهُ                         لَأهْلٌ لَهَا مِنْ حَيْثُ تَدْرِى وَ لَاتَدْرِى 1

فَذَاكَ بِعَوْنِ اللهِ يَدْعُو إلَى الْهُدَى                يَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْبَغْىِ وَ النّكْرِ 2

وَصِىّ النّبِىّ الْمُصْطَفَى وَ ابْنُ عَمّهِ           قَاتِلُ فُرْسَانِ الضّلَالَةِ وَ الْكُفْرِ [566] 3

1ـ «عشق و ميل ما، در على است، و او اهليّت براى عشق دارد چه بدانى و چه ندانى!

2ـ پس اوست كه با كمك خود مردم را به هدايت مى‏خواند، و از فحشاء و ستم و تجاوز و كار زشت باز مى‏دارد.

3ـ اوست وصىّ مصطفى و ابن عمّ او و كشنده اسب سواران ضلالت و كفر.»

ألَا إنّ خَيْرَالنّاسِ بَعْدَ نَبِيّهِمْ                     وصِىُّ الْمُصْطَفَى عِنْدَ ذِى الذّكْرِ 1

وَ أوّلُ مَنْ صَلّى وَ صِنْوُ نَبِيّهِ             أوّلُ مَنْ أرْدَى الْغُوَاةَ لَدَى بَدْرِ [567] 2

1ـ «آگاه باشيد كه بهترين مردم پس از پيغمبرشان وصىّ مصطفى است نزد صاحب درايت و تذكار و توجّه و ياد معبود.

2ـ و اوست اوّل كسى كه نماز خوانده است، و همشاخه پيغمبرش بوده، و اوّل كسى است كه در غزوه بدر يلان گمراه را به خاك درافكند.»

هَذَا وَصِىّ رَسُولِ‏اللهِ قَائِدُكُمْ                     صِهْرُهُ وَ كِتَابُ اللهِ قَدْ نُشِرَا [568]

«اين است وصىّ رسول خدا پيشواى شما و داماد او، و اين است كتاب خدا كه گسترده شده و مفتوح گرديده است.»

و از أبيات حُجربن عَدىّ كندى است كه در روز جمل گفته است:

يَا رَبّنَا سَلّمْ لَنَا عَلِيّا                         سَلّمْ لَنَا الْمُبَارَكَ الْمُضِيّا

الْمُؤْمِنَ الْمُوَحّدَ التّقيّا                       لَا خَطِلَ الرّأىِ وَلَا غَوِيّا

بَلْ هَادِياً مُوَفّقاً مَهْدِيّا               وَ احْفَظْهُ رَبّى وَ احْفَظِ النّبِيّا

فِيهِ فَقَدْ كَانَ لَهُ وَلِيّا                 ثُمّ ارْتَضَاهُ بَعْدَهُ وَصِيّا [569]

1ـ «اى پروردگار ما براى ما على را سالم نگه‏دار: سالم نگه‏دار براى ما اين مرد بركت داده شده و نافذ الحكم را!

2ـ اين مرد مؤمن موحّد پرهيز كار را كه در نظريّه و رأيش نه فساد و تباهى است و نه گمراهى و ضلالت.

3و4ـ بلكه او مردى است هادى و موفّق و هدايت شده. پروردگار من او را

حفظ و نگهدارى كن و پيغمبر اكرم را در او حفظ و نگهدارى كن، چرا كه وى از طرف او صاحب ولايت بوده است، و سپس او را پسنديد و پس از خود وصىّ خود قرار داد.»

اللّهمّ صلّ وسَلّم و زِد و بارك على مولانا و إمامنا علىّ بن ابيطالب سيّد الوصيّين، و أميرالمؤمنين، و امام الموحّدين و قائد الغرّ المحجّلين، و يعسوب المسلمين، و على ذرّيّته الأنجبين الأكرمين، و العن أعداءَهم و ظالميهم و معانديهم و منكرى فضائلهم و مناقبهم و غاصبى حقوقهم من الأوّلين و الآخرين إلى قيام يوم‏الدّين.

پاورقي