معنای توحید

هو العالم

توحید یعنی انحصار اسم و صفت و فعل در کل عوالم وجود در ذات خدای متعال، به این معنی که تمام حقائق موجوده در عالم چه مجرّده و چه مادّیّه، همه و همه مستند به یک مبدأ و برخاسته از یک ریشه می باشند و هیچ اثر و سببی در عالم وجود بدون نزول آن از مسبّب الاسباب حقیقت خارجی ندارد و خدای متعال که اصل وجود است در مرتبه نزول و اظهار و تعیّن به صور متعیّنات خارجیّه و مراتب متفاوته از وجود نمود و ظهور یافته است و هیچ موجودی چه درنفس وجود خود و چه در حدود ماهوی خود، خارج از دائره ذات پروردگار نمی باشد چنانچه مرحوم والد رضوان الله علیه می فرماید:خدا از همه برتر و بالاتر، و در عین حال با هر موجودی هست، و معیّت ذاتی دارد. ذات احدیتش را طائر بلند پرواز فهم بدان ذروه به قدر ذره ای راه ندارد. و در عین حال مقام واحدیتش در اسماء و صفاتش ظهور نموده، با هر پشه ای است، و با هر نمله ای است، و با هر ذرّه ای است. این است حقیقت توحید. ( نور ملکوت قرآن، جلد اوّل، صفحه 299 و300)