Picture Gallery Archive Sound Gallery Library Contact Us Home
 
Sound Gallery > دروس حوزوي > درس فلسفه و حکمت متعالیه > کلاس شرح اسفار اربعه ملاصدرا > جلسات 701 الی 800
  number on the page: Presentation Order:


Summary:
1 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه: ما چند برابر آنچه را که لازم بود برای تربیت افراد صحبت کردیم. 2 کلام مرحوم آخوند در عدم اندراج نفس تحت مقولۀ جوهر و اشکال علامه طباطبائی رضوان الله تعالی علیه. 3 نقد مرحوم علامه طباطبائی بر مرحوم آخوند وارد نیست. 4 کلام مرحوم شیخ اشراق در انیّت صرفه نفس تام و تمام است، گر چه این حرف را در مادیات هم می‌توان جاری نمود. 5 اینکه بزرگان مانند مرحوم آخوند و شیخ اشراق قائل به عدم اندراج نفس تحت مقولۀ جوهر هستند، بی‌جهت نبوده؛ زیرا حق انیّت صرف است و انیّت خود را در تمام مراتب حفظ می‌کند. زیرا اقتضای ذاتی اوست و ماهیات هم نفس‌الوجودند و این مطلب همان حلقۀ مفقودۀ بین ماده و مجرد است. 6 قضیه‌ای از بی‌هوا بودن مرحوم میرزا محمد تقی شیرازی در حال نماز جماعت و قابلیّت او برای مرجعیت. 7 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه: اگر نبود ملاقاتمان با امثال علامه طباطبائی، معلوم نبود ما با آنچه را که دیدیم، می توانستیم به مسیر خود ادامه دهیم!

کلاس اسفار - جلسه 701
18 ربیع الثانی 1431
Summary:
1 مبانی مرحوم آخوند به واسطه غلبه حال و انکشاف نفس در حالات مختلف بوده است و این مسئله بسیار قابل دقت است که چطور غلبه حالات نفسانی در کیفیت تفکّر انسان تأثیر می‌گذارد؟! 2 ادراک انسان نسبت به حقایق علمیّه مخصوص فلسفه و عرفان، ناشی از کیفیت تشکّل نفس است؛ لذا بزرگان دستور به مراقبه داده‌اند، زیرا مراقبه برای شخص یک حالت استعداد و تهیّو در تلقّی معارف ایجاد می کند. 3 مرحوم حکیم در استمرار عدالت بعد از مرجعیّت، قائل به تبدّل موضوع هستند. 4 مرحوم آقای شیخ حسین حلّی روایت معروف (و اما من کان من الفقهاء...) را حاکی از مراتب عالیه طهارت می‌دانستند. 5 مرحوم علامه طباطبائی رضوان الله علیه می‌فرمودند: هر روز که مراقبه‌ام بیشتر می‌شود فکرم نسبت به مطالب تغییر می‌کند و این حرف را اواخر عمر می‌زدند. 6 تا انسان از مراتب توحید افعال و صفات عبور نکند و به عالم عماء و نور اسود نرسد به حقیقت وجود نخواهد رسید و اینجاست که بزرگان برای هر کدام از ائمه علیهم‌السلام خصوصیتی ممتاز از یکدیگر قائلند. 7 رشد مالک اشتر در کشتن معاویه نبود؛ لذا حضرت به او فرمود برگرد و اقدام نکن! 8 کمال امیرالمؤمنین علیه‌السلام در کشتن عبدود نبود بلکه در وقتی بود که همه ترسیدند و او خوف به خود راه نداد. 9 دشمن هم به صدق و صفای امیرالمؤمنین علیه‌السلام اذعان داشت. 10 ملاک مشروعیت حکومت امیرالمؤمنین علیه‌السلام خواست مردم نبود، زیرا درخواست، مشروعیت نمی‌آورد بلکه در مقام اجراء احکام و به دست گرفتن، تکلیف‌آور است آن هم نه برای هر فردی به بهانۀ تکلیف.

کلاس اسفار - جلسه 702
19 ربیع الثانی 1431
Summary:
1 در مورد انیّت صرفه نفس، می‌توان به قاعدۀ "حقیقة الشئ بصورته لا بمادته" اشاره کرد که مراد از صورت فصل اوست و جنس که ابهام دارد بدون تشخص و استقلال خارجی می باشد زیرا ابهام با تشخص منافات دارد. 2 تمام اعمال و رفتار ملائکه و تصرفات آنها در انزال مراتب فیض به موجودات طبق روایات در حال سکون و طمأنینه صورت می‌گیرد. 3 آیۀ «لایسبقونه بالقول و هم بامره یعملون» یعنی پشت تقدیر و مشیت الهی حرکت می‌کنند، و جلو نمی‌افتند. 4 شیاطین دائماً در حال اضطراب و تشویش هستند. 5 ما به این دنیا نیامده ایم تا ظهور حضرت را درک کنیم بلکه برای کمال آمده ایم. 6 آن انیّتی که مرحوم آخوند می‌فرمایند یعنی نظره انسان به همان حقیقت وجود است و وجود هم که نور محض است لذا ماهیات کنار می‌روند و نمی‌توانند آن نور و حقیقت را محبوس و مخفی کنند. 7 تمام عالم، حیّ و عاقل و ناطقند و حیّ از صفات ذاتی و لاینفک ذات است. بین حیّ و احدیّت فاصله‌ای نیست، به عکس علم و قدرت که لازمۀ ذات اند اما جنبۀ معلولی دارند و اسم حیّ بالاتر و قوی‌تر است و آثاری هم دارد که بر اسماء علیم و قدیر مترتّب نیست. 8 اولیاء الهی در مقام مراعات کثرت و ادب، مطالب را به اساتید خود منسوب می‌کردند. 9 قضیه‌ای در رابطه با شیخ محمدعلی کاظمی شاگرد مرحوم نائینی و قهر و غضب او نسبت به استاد خویش. 10 تأدّب مولانا نسبت به شمس و قضیه‌ای در همین راستا.

کلاس اسفار - جلسه 703
20 ربیع الثانی 1431
Summary:
1 هیولای اولیه و مادة المواد حقیقتش به همان جنبۀ صوریه اوست که به واسطۀ آن از ابهام بیرون می‌آید و تمام آثار و خصوصیات در صورت نوعیه به واسطه همان صورت نفسیه اوست که بر او حاکم است. 2 قضیه‌ای تربیتی به نقل از مرحوم سیدعلی لواسانی. 3 کلام مرحوم آخوند از جهت اینکه صورت جنبۀ علّی نسبت به ماده دارد و هر مقدار که صورت جنبۀ فعلیت پیدا کند در ماده تأثیر بیشتری می‌گذارد، مورد قبول ماست و اما اینکه نسبت شرّیت و ظلمت به او می‌دهد مورد پذیرش نیست زیرا شر و ظلمت به جنبۀ عدمیت یک شئ برمی‌گردد. 4 آنچه که در اینجا می‌توان گفت عکس قضیه‌ای است که مرحوم آخوند فرمودند. یعنی هر چه جنبۀ تجرد صورت نوعیه نسبت به مراتب تجرد قوی‌تر باشد، تأثیر آن در جسم و هم‌سنخ کردن آن حیثیت قابلی با فاعلی بیشتر است. 5 از این قاعده به مسئلۀ معاد جسمانی می‌توان پی برد گر چه استدلال بر وجوب بدن مثالی نمی‌توان کرد. 6 بدن به واسطۀ نفس و صورت نوعیه تحت تسخیر روح و نفس در می‌آید و هر چه جنبۀ صوری قوی‌تر باشد جنبۀ نورانیت بدن بیشتر می‌شود، نه اینکه شرّ و ظلمت در آن بیشتر شود کما اینکه مرحوم آخوند بر آن است. 7 ولی فقیه باید از جزئیت عبور کرده و به کلیت رسیده باشد و روحش با آن حقیقت کلّی متحد شده باشد.

کلاس اسفار - جلسه 704
22 ربیع الثانی 1431
Summary:
1 آنچه که باعث شد انبیاء در تبلیغشان موفق شوند عمل آنها بود که از صفای باطن آنها حکایت می‌کرد. 2 بزرگان در سخت‌ترین شرایط و موارد خطر اصل را رها نمی‌کردند، زیرا در تمام اینها خدا را می‌دیدند. 3 مُثُل افلاطونیه به سلسله علل طولیه برمی‌گردد. 4 صرف اینکه مطلبی از حکمای یونان به دست ما رسیده باشد نباید باعث استبعاد گردد. 5 وقتی من رسالۀ صلوة الجمعه مرحوم آقا را تحشّیه زدم فقط امام صادق علیه‌السلام مدّ نظرم بود و بس. 6 اولیاء الهی گاهی تأدباً آن حقیقت را در مقام ظهور نمی‌آورند تا با امام معصوم اشتباه نشوند. 7 مُثُل افلاطونیه به سلسلۀ علّی از علم عنائی حق برمی‌گردد. 8 اگر ولیّ خدا تعمداً و تأدباً در یک جا اشتباه کند، صد جای دیگر درست عمل می‌کند تا شخص برای رسیدن به حق دچار تزلزل نشود.

کلاس اسفار - جلسه 705
15 جمادی الاول 1431
Summary:
1 حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلّم و حضرت امیر علیه‌السلام در جنگها از همه به دشمن نزدیک‌تر بودند. 2 مُثُل افلاطونی ریشه در علم عنائی حق دارد و آن عبارت است از تحقّق صور عینیۀ خارجیه به صورت علمیه در ذات حق در مقام اسم. 3 رؤیت در مثال و برزخ به قدری قوی است که گاهی رائی خَلط بین رؤیت ظاهر و باطن می‌کند. لذا مرحوم انصاری رضوان الله علیه فرمودند: اغلب حکایات مرحوم حاجی نوری در نجم‌الثاقب در مکاشفه رخ داده است. 4 در علم انسان به اشیاء خارجی، نفس تعین خارجی به عنوان یک علم حضوری برای انسان حاصل می‌شود گر چه منشأ آن به واسطۀ علم حصولی است. پس بنابراین مآل علم حصولی به علم حضوری خواهد بود. 5 چنانچه در علم به اعیان خارجیه مثال متصل انسان با اعیان خارجیه ارتباط برقرار می‌کند همانگونه که در وجود ذهنی گفته شد، در باب مکاشفات هم مطلب از همین قرار است. 6 در مکاشفات، نفس نیازی به عبور از ماده ندارد، دفعةً خود صورت را ادراک می‌کند یعنی آن مبدئیّت مادّی از اول منتفی است. 7 در هر دو قسم از ادراک ظاهری و باطنی، اتصال مثالین صورت گرفته است. 8 نفس می‌تواند خلق صور ذهنیه و نفسانیه کند و به عنوان وجود خارجی وانمود کند. بیان حکایتی از اختلاف فتوا در دو شرایط مختلف، در همین راستا. 9 مجتهد باید به عالم ملاکات رسیده باشد و نفس او به ملکوت متصل شده باشد. 10 قضیه‌ای در رابطه با شخصی که مدّعی رؤیت امام زمان علیه‌السلام بود. 11 کلام مرحوم حداد رضوان الله علیه: آن فردی نزدیک‌تر است که خود را به توحید نزدیک‌تر احساس کند. 12 علّت قرائت مرحوم حداد و انتخاب ایشان شعر مثنوی را در اولین ملاقات با مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیهما.

کلاس اسفار - جلسه 706
18 جمادی الاول 1431
Summary:
1 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه: برکت در نشستن بر روی زمین است. 2 کلام بزرگان و فلاسفه در باب علم عنائی حق ناظر به افتراق بین صور علمیه و تعینات خارجیه است. 3 در اینکه صور علمی اشیاء در علم حق وجود داشته شکّی نیست. 4 زمان و مکان دو امر اعتباری بیش نیست. 5 تعریف و ماهیت زمان از نظر فلسفی. 6 ذات حق تعالی در خود مرور و گذشت را احساس نمی‌کند، زیرا او اول ندارد. 7 سرّ نزول قرآن دفعةً واحدة در قالب تمثیل. 8 ظهور علم عنائی حق در عوالم مختلف از مثال و ملکوت.

کلاس اسفار - جلسه 707
19 جمادی الاول 1431
Summary:
1 صور علمیّه در صُقع ربوبی در مقام اسماء و صفات به نحو قدیم قبل از تحقق خارجی موجود بوده‌اند. 2 صور تمام اعیان چه به نحو کلی، چه جزئی در علم عنائی حق وجود دارد و اختلافش با ذات اختلاف علّی و معلولی است. 3 حکایتی از مردانگی کمال‌الملک. 4 قضیه‌ای آموزنده از کرامت و بزرگی مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه. 5 بین صور و ذی‌الصور بینونت معنا ندارد و این صور جنبۀ علّی دارند نسبت به اعیان خارجیه و بین علت و معلول هم بینونت معنا ندارد. 6 توالی اراده در ذات حق مستحیل است. 7 در علم عنائی حق توجه به این نکته ضروری است که انفکاک بین صور علمیه و اعیان خارجیه محال است و تمام شبهات از اینجا ناشی می شود. 8 در ذات حق اطلاع بر صورت اشیاء مساوی با اطلاع بر عینیّت اشیاء است.

کلاس اسفار - جلسه 708
20 جمادی الاول 1431
Summary:
1 در بحث علم به اینجا رسیدیم که نفس علم عنائی مساوی با معلوم خارجی است و آنها که از مقام علم حضرتِ اجمال در قبال مقام تفصیل که معلوم خارجی است تعبیر آورده‌اند در واقع اثبات جهل کرده‌اند. 2 علم بدون معلوم خارجی معنا ندارد. 3 علم عنائی حق به تمام امور و نفس تحقق خارجی مادیات و زمانیات تعلق می‌گیرد و علم به عدم و معدوم هم مستحیل است. 4 رویت خارجی اشیاء چه در مرتبه مثال و چه در مقام شهادت و ماده به یک میزان است و احساس واقعیت در هر دو به نسق واحد است. 5 تصرف ولی خدا در اشیاء در واقع در جنبه مثالی آنهاست و انعکاس این تصرف در خارج و ماده ظاهر می‌شود. 6 برای شخص رائی، برزخ و خارج یکی است و یک وجود است و بین انسان و صورت برزخی و حقیقت خارجی، وحدت برقرار می‌شود و این اتحاد بیرون آمدن از قانون زمان است. 7 علم حق به اشیاء از نفس خود اشیاء جدا نیست یعنی بین علم حق به موجود با خود موجود جدایی وجود ندارد پس غلط است بگوئیم خدا به اشیاء علم دارد لذا اجمال و ابهام در علم حق راه ندارد. 8 مقصود حافظ علیه الرحمة از این شعری که می‌فرماید: "این همه عکس می و نقش مخالف که نمود یک فروغ رخ ساقیست که در جام افتاد" تمام موجودات اعم از ماده و مجرد است که به یک اراده تحقق یافتند. 9 توالی اراده و تعدد آن در ذات حق مستحیل است. 10 تمام نظام عالم حکم واحد و مجموعه واحدی را دارد که به علم واحد در علم عنائی قرار دارد و علم او هم ازدیاد ندارد

کلاس اسفار - جلسه 709
24 جمادی الاول 1431
Summary:
1 بیان فتوای بعضی از آقایان در خصوص کشف حجاب و نقد و اشکال بر آن. 2 بیان اهتمام و عرق دینی بزرگان نسبت به حجاب. 3 هر شی دارای مثال خاص خود است و همان مثال جنبه علّی نسبت به او دارد. 4 افرادی مانند طیب ظاهرشان آلوده بود اما باطن‌شان صاف بود. 5 نقل حکایتی بعد از زمان مرحوم آیت الله حکیم در تعیین مرجعّیت. 6 کلام مرحوم سید احمد کربلائی رضوان الله تعالی علیه در خصوص قبول مرجعیت: اگر جهنم رفتن واجب کفائی است من به الکفایه موجودست. 7 تشبیه عالم ماده نسبت به عالم مثال، به قطره نسبت به دریا در کلام معصوم علیه السلام. 8 بین حیثیت علی و مثال و بین معلول انفکاک و انفصال مستحیل است. 9 اضافه به صورت که مثال است موجب اضافه به ماده هم خواهد شد زیرا انفصال وجود ندارد. 10 همچنان که یک ولی خدا می‌توانند خلق ابدان کند، می‌تواند وجود فردای شخص را کنار وجود امروزش قرار دهد. 11 در خلق ابدان متعدده نفس با تمام ابدان نسبت مساوی دارد و علت آن هم این است که ماده ارتباطش با مثال یکی است یعنی اعمال مثال شده است. 12 اینکه رسول خدا صلی الله علیه و آله طبق نقل صحیح تشریف بردند در کربلا و خاک آوردند یعنی رفتن به کربلای پنجاه سال دیگر، نه کربلای الان، زیرا اگر رویت در مثال بود رویت مثال نیازی به این حرکت به سمت کربلا نداشت. 13 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه در تفسیر سوره یس: (حدود 40 سال پیش) عن قریب تکنولوژی به جایی می‌رسد که از سلول پوست انسان یک انسان کامل درست می‌کنند.

کلاس اسفار - جلسه 710
26 جمادی الاول 1431
Summary:
1 آنچه که مدّ نظر شارع مقدس است تعبّد مکلّفین و اتیان عمل با رعایت موازین آن است که از جمله آن صلاة استسقاء می‌باشد و اما آمدن باران و نیامدن آن به مصلّی مرتبط نیست و ذکر حکایتی در همین راستا. 2 قضیه‌ای راجع به نماز استسقاء توسط مرحوم سید محمد تقی خوانساری رحمة الله علیه. 3 نزول باران توسط نماز در بسیاری از موارد به کرامت ارتباطی ندارد. 4 فتوا بر خلاف ما انزل الله به خاطر دور بودن از ولایت امام معصوم است. 5 فیلسوف که از علت و معلول بحث می‌کند باید اعجاز انبیاء و خوارق عادت را هم در نظر بیاورد. 6 کلام مرحوم علامه طباطبایی رحمة الله علیه در باب علّیت معجزه در مراتب و سلسله عرضیّه و اشکال آن. 7 سؤال یکی از علماء راجع به توسعه صحن حرم رضوی علیه السلام و جواب مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه. 8 کسی که به حاقّ دین رسیده باشد امام را اصل می‌داند و نماز و روزه و جهاد را فرع می‌شمرد. 9 وظیفه حکومت اسلامی این است که ولایت امام را در نفوس احیاء کند و مردم را به زیارت امام معصوم راغب گرداند و مقدمات این امر را فراهم نماید. 10 یک مجتهد باید به ملاک حکم دسترسی پیدا کند تا به اطمینان قلبی نائل شود.

کلاس اسفار - جلسه 711
8 جمادی الثانی 1431
Summary:
1 ثبوت اشیاء در علم ازلی حق تفاوتی بین مبدعیات و زمانیات باقی نمی‌گذارد. 2 صور علمیّه در علم عنایی حق قدیم و باقی به بقاء ذات می‌باشند. 3 تعدّد اراده از ذات بحت و بسیط مستحیل است لذا تمامی موجودات اعم از مادی و مجرد موجودند. 4 نفس اراده ذات موجب مصلحت خارجیه است زیرا ماوراء ذات چیزی نیست تا اراده منطبق بر آن شود. 5 تخلّف بین اراده و مراد مستحیل است. 6 علّت بدا در مکاشفات جهل رائی نسبت به علت اخیره متصله به عالم شهادت است. 7 ثبوت عالم ماده مانند ثبوت مجردات است در علم عنائی حق، فلذا حادث زمانی نداریم. 8 در مثال زمان نیست گرچه ترتب و تقدم و تأخر وجود دارد و تشبیه آن به قبض و بسط انگشتان دست از باب تقریب ذهن.

کلاس اسفار - جلسه 712
9 جمادی الثانی 1431
Summary:
1 بسیاری خواستند از راه ابهام و اجمال در علم حق مسئله ربط حادث به قدیم را حل کنند. 2 زمان و مکان در نفس تحقق عینی شئ دخالت ندارد. 3 علامه طباطبائی رضوان الله علیه مراتب علّی را به عنوان اغلب گرفتند در حالیکه هزار جور سلسله علّی داریم. 4 آن اولیایی که در مجرای مشیت حق قرار گرفته‌اند اگر کلمه‌ای از غیب می‌گویند از باب ناچاری است. 5 مسئله حرمت اختصاصی به ضرر دخانیات ندارد بلکه هر چیزی که ضرر قابل توجهی داشته باشد حکم حرمت دارد. 6 مسائلی در مورد شبیه سازی و حکم آن. 7 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه در شرح سوره یس: عن قریب خواهد آمد که از سلول پوست یک انسان می‌سازند. 8 تطبیق کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه با شرایط روز "روسها خائنند و قابل اعتماد نیستند"

کلاس اسفار - جلسه 713
16 جمادی الثانی 1431
Summary:
1 زمان اعتباری غیر از ترتب یک شئ بر شئ دیگر است که امری واقعی است. 2 امیرالمؤمنین علیه‌ السلام در وقت تولّد بنابر نقل فریقین سوره قد افلح المومنون را به زبان جاری نمود در حالیکه آن موقع هنوز قرآن نازل نشده بود. 3 نزول دفعی قرآن بر قلب پیامبر صلی الله علیه و آله و تمیثلی در این باب از برای تقریب اذهان. 4 نزول تدریجی قرآن در طی 23 سال یعنی در یک یک آیات کار کردن و تمام تعلقات دنیا را تبدیل به تعلقات توحیدی نمودن. 5 در نزول قرآن بر قلب مبارک حضرت پیامبر، ترتب و عدد بدون زمان وجود دارد. 6 زمان از بقاء و استقرار شئ انتزاع می‌شود. 7 واقعیت خارجی و اعیان خارجی در عالم شهادت و ماده هیچ گونه منافاتی با خلقت ابداعی به اراده واحده و به واسطه کلمه کن تکوینی مانند سایر مجردات ندارد. 8 تمام عوالم حتی ماده و عالم شهادت با مبنای مطرح شده جزو ابداعیات محسوب می‌شوند و تفاوت تنها در صورت و اشکال است، یک وقت صور مجرده خالصه است یک وقت هم بُعد از تجرد پیدا می‌کند و این همان ربط حادث به قدیم است که از مشکلترین مسائل فلسفی به شمار می‌رود.

کلاس اسفار - جلسه 714
17 جمادی الثانی 1431
Summary:
شروع سال تحصیلی 1 بحث مُثُل افلاطونیه به این کیفیّت است که آنچه در عالم شهادت موجود است جنبه مادیّت دارد و در علم عِنائی حق حیثیّت ماده راه ندارد، لذا باید سنخیتی بین حقایق جزئیه مادیّه و عله‌العلل وجود داشته باشد و آن حلقه رابط بین علم عنائی حق و موجودات خارجی به عنوان یک حقیقت کلیه مجرده را مُثُل افلاطونیّه می‌نامند. 2 دلیل دیگر بر وجود مُثُل افلاطونیّه این است که اشیاء خارجی در عین اختلافشان در ماهیت مشترک با یکدیگر اشتراک دارند، لذا باید یک اصل در رأس تمام جزئیات خارجی وجود داشته باشد که اراده ازلی در خلق جزئیات برابر با آن اصل باشد. 3 کلام شیخ اشراق در مورد تجرد نفس و انیّت صرفه آن تامّ و تمام است و اشکال مرحوم علامه طباطبائی بر آن وارد نیست. 4 بیان اشعار مرحوم میرفِندرسکی راجع به مُثُل افلاطونیّه. 5 مسئله مُثُل افلاطونیّه در لسان بعضی از روایات و بیان حکایتی راجع به مکاشفه سعیدبن‌مصیّب فقیه مدینه، در خصوص تشییع پیکر امام سجاد علیه‌السلام. 6 شرکت در تشییع جنازه موجب استجلاب فیض است و در سعادت انسان نقش اساسی دارد. 7 غسل جمعه را عده‌ای واجب می‌دانند و حداقل مرحوم علامه طهرانی رضوان‌الله‌تعالی‌علیه استحباب قریب به وجوب می‌دانستند. 8 سوال مرحوم علامه طهرانی از احوال رفقای خویش فقط از میزان رشد فهم و عقل آنها بود و بیان قضیه‌ای راجع به سیدبحرالعلوم در همین مورد.

کلاس اسفار - جلسه 715
8 ذیقعده الحرام 1431
Summary:
1 علم از مقوله جوهر مجرد است بخلاف ماده که جوهر مجرد نیست و لذا قابل انتقال هم نیست، پس علم به نفس صورت مادی تعلق نمی‌گیرد اگر چه که ماده مُعِدّ و واسطه است. 2 صورت مثالی در موطن مثال تحقّق خارجی دارد، و اگر نفس متّصل به مثال شود و این قدرت در او تقویت شود دیگر فرقی بین وجود مثالی و خارجی نمی‌بیند و آن صورت مثالی را در همین ماده به عنوان یک واحد می‌بیند نه جدای از آن. 3 إخبار رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله از علائم آخرالزمان حکایت از عینیّت و اتحاد صورت مثالی با حقیقت خارجی مادی دارد. 4 جمله "وَ نَوِّرهُ بِالحِکمَهِ" که در وصیت حضرت امیرالمومنین علیه‌السلام در حاضِرَین آمده است یعنی لزوم کسب فهم و عقل. 5 شخصی که می‌گوید:"نبی بی ولی فُلکی است بی نوح!!" یا "از بس که خدا عشق به حیدر دارد انگار نه انگار که پیمبر دارد!!" امیرالمومنین را بالا نبرده است زیرا حضرت فرمودند: "انا عَبدٌ مِن عَبِیدِ مُحمد". 6 مکتب دین مکتب فهم و عقل است. 7 بین صورت مثالی و وجود خارجی مادی اتحاد و عینیت برقرار است و مثال و خارج یک واحد است که در مراتب سلسله علیت قرار دارد. 8 تمام عوالم وجود حکم یک واحد را دارد و باطن در باطن است که هر کدام نسبت به مادون خود جنبه عِلّی دارد و جهت تقریب ذهن می‌توان آنرا به لایه های پیاز تشبیه کرد. 9 عبارت "وَ نَوِّرهُ بِالحِکمَهِ" تمام شئونات زندگی انسان را در بر می‌گیرد. 10 رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در انتخاب و انتصاب افراد به استثناء امیرالمونین علیه‌السلام می‌فرمودند: "اَطیعِوا مَا اَطَاعَ الله" و این اطاعت مشروط است نه مطلق.

کلاس اسفار - جلسه 716
9 ذیقعده الحرام 1431
Summary:
1 احساس انسان از واقعه خارجیه عبارتست از نفس واقعیت خارجی در وجود رائی به نحو علم حضوری، البته خارج جنبه واسطیّت دارد و همین ادراک در رویا و مکاشفات نیز رخ می‌دهد و از اینجاست که بسیاری از اشتباهات بر اثر عدم تمییز رخ می‌دهد. 2 عدم تفکیک بین خارج و مثال را بر اساس قانون علیّت می‌توان اثبات نمود. 3 مُثُل افلاطونیّه یعنی همانند عین خارجی مثالی است که ما آن را در رؤیا یا مکاشفه ادراک می‌کنیم. یک تعین و عین خارجی تکوینیه داریم که عبارتست از آن صورت ملکوتی که تمام حقایق جزئیه خارجیه تحت او قرار دارند. 4 کلام افلاطون در مُثُل ناظر به عامل مشترکی است که در افراد انسان قرار دارد و آن علت و عامل نفس ناطقه بدون شکل است چنانچه گاهی مشاهده خود ذات بدون صورت خارجی برای انسان در منامات رخ می‌دهد. 5 ادراک حقایق خارجیه تکوینیه گاهی به صورت مثالی است، و گاهی تجلی ذات بدون صورت، اما با حفظ جزئیت و گاهی بدون تقیّد و جزئیت و تشبیه آن به مراتب سه‌گانه وحی توسط حضرت جبرئیل. 6 مقصود از مُثُل افلاطونیّه یک حقیقت نوعیه است که جنبه سعه‌ی دارد نسبت به تمام جزئیات خارجیه. 7 "اذا شاووا علموا" یعنی اراده قبل از حضور ذهنی، که اصلا به مثال تنازل نمی‌دهند. 8 اولیای الهی با وجود فعلی افراد برخورد می‌کنند نه وجود سابق آنها.

کلاس اسفار - جلسه 717
15 ذیقعده الحرام 1431
Summary:
1 بیان قضيه‌اي در رابطه با ديدار مرحوم علامه طهراني رضوان الله عليه با مرحوم خوئي رحمة الله عليه در خصوص مرجعیت 2 رفتار و عمل مرحوم علامه طهراني رضوان الله عليه بعد از ملاقات با مرحوم خوئي رحمة الله عليه و رفتن ايشان به مسجد كوفه و درخواست از ذات ربوبي كه خدايا اگر بناست مرا در آخر عمر به اين مسئله مبتلا كني الان جانم را قبض بفرما، براي اهل معنا قابل دقت است. 3 حال اميرالمؤمنين عليه‌السلام در شبهاي صلح و آرامش و در جنگهاي جمل و صفين و نهروان يكسان بود و به افراد به يك نظر مي‌نگريست. 4 آيۀ «و اغفرلي يوم الدين» با مقام عصمت حضرت ابراهيم علي‌نبيناوآله‌وعليه‌السلام منافات ندارد. زيرا او مي‌داند يك لحظه بدون عنايت حق، كافر مطلق است. 5 يكي از مستحبّات اين است كه حاجي در مني با دست خود قرباني را ذبح كند. زيرا حيوان مي‌فهمد او براي راه خودش اين عمل را انجام مي‌دهد و با آرامش جان مي‌دهد. 6 علت حرمت بت‌پرستي اين است كه اين ظاهر موجب حجاب باطن قرار می‌گیرد و به آن وجود اطلاقي قالب و صورت داده می‌شود و لذا انسان از توجه به حقيقت و اطلاق دور می‌ماند. 7 روايتي از وجود مبارك اميرالمؤمنين عليه‌السلام در باب استقبال مردم ايران از آن حضرت تحت عنوان حاكم و سلطان و مذمّت حضرت آنان را. 8 استقبال مردم در مدينه از پيامبر اكرم صلي‌الله‌عليه‌وآله و يا از امام رضا عليه‌السلام از باب نبوّت و امامت بوده است نه حكومت و سلطنت ظاهري. 9 حكايتي در مورد اجتناب از نفس و هوي در مورد مرحوم بروجردي رحمةالله‌عليه در وقت آمدن ايشان به ايران به قصد زيارت امام رضا عليه‌السلام

کلاس اسفار - جلسه 718
18 ذیقعده الحرام 1431
Summary:
1 آنچه در عالم خارج صورت عيني دارد يك جنبۀ حكايي در عالم مثال دارد كه آن صورت مثالي حقيقت اشياء را تشكيل مي‌دهد و مُثُل افلاطونيه بالاتر از اين صورت مثالي قرار دارد. 2 بين صورت مثالي و عيني انفصال و انفكاك نيست، زيرا مثال علت است. و انفصال بين علت و معلول معنا ندارد. 3 عالم مثال با خود شخص است نه جداي از او و شخص رائي خود را در عالم دیگری نمي‌برد تا إخبار از غيب دهد، لذا نفس عالم مثال در خود اين عالم است. 4 علت اشتباه در مكاشفات اين است كه شخص شواهدي را مي‌بيند و خيال مي‌كند تنجّز و فعليّت خواهد يافت. 5 نام گذاري صحن مقدس امام رضا عليه‌السلام به صحن قدس اهانت به آن حضرت است. 6 مُثُل افلاطونيه يعني تمام حقايق عينيۀ خارجيه با اختلافشان مرتبط و متصل به يك حقيقت و صورت كلي مي‌باشند. لذا بسياري از بزرگان اختلاف هويت اشياء را اختلاف ذاتي نمي‌دانند. 7 به عبارت ديگر آن صورت كلي و سِعهاي مقام واحديت است كه همه در آن مرتبه جمعند. 8 از مثل افلاطونيه مي‌توانيم به مسئله ولايت منتقل شويم كه اين صور كلّي نفس ناطقه با ساير صور موجودات در يك نقطه اشتراك دارند كه همان رأس الواحدية است كه آن نقطۀ مركزي صادر اول و نفس‌النبي صلي الله عليه و آله و سلّم است.

کلاس اسفار - جلسه 719
25 ذیقعده الحرام 1431
Summary:
1 مسئله مُثُل افلاطونيه بالاتر از عالم مثال است، مثال در مادون آن قرار دارد و آن يك حقيقت سعه اي و اطلاقي است كه نسبت به تمام افراد مادون خود به يك حيثيت و عنوان صدق مي‌كند. 2 اثبات مثل افلاطونيه از راه بساطت و صرافت وجود. 3 يكي از پيچيده‌ترين مباحث اين است كه چطور وجود در عين بساطت و صرافت وقتي حد و ماهيت به خود گرفت، از صرافت خارج نشد؟. 4 ماهيت عبارت است از نفس‌الوجود و اين مسئله در حلّ اين معضل بسيار راه گشاست. 5 ماهيت امر عدمي نيست. 6 صرافت، ذاتي وجود است و سلب صرافت از وجود يعني سلب وجود از خودش. 7 وقتي وجود در عين ظهور بساطت خود را از دست ندهد به اين نكته مي‌رسيم كه تمام آنچه در عالم وجود ظهور خارجي دارد با يكديگر اتحاد و معيّت دارند و اشعار ابن فارض در تائيّه شاهد اين معناست. 8 دو معنا براي كلام نوراني اميرالمؤمنين عليه‌السلام در وصيت‌نامۀ آن حضرت در نهج البلاغه.

کلاس اسفار - جلسه 720
26 ذیقعده الحرام 1431
Summary:
1 مقصود از علوم استناره قلب و اناره به خلق است. 2 انسان در مسير ضلالت به جائي مي‌رسد كه شيطان براي اغواء او كم مي‌آورد و از شيطنت او در عجب مي‌ماند. 3 علومي كه انسان فرا مي‌گيرد بايد در قلب تمكن پيدا كند و الاّ هيچ فايده‌اي ندارد و نقل قضيه‌اي در همين راستا. 4 آن كسي كه حقيقت در قلب او رسوخ نكرده با یک فرد يهودي تفاوتي ندارد، گرچه دعوت به نور و هدايت كند. 5 نقل قضيه‌اي از مرحوم هداية الله غروي تبريزي راجع به شيخ علي هندي از معدود مجتهدين نجف. 6 معاصي منحصر به ظاهر نيست. ابوحنيفه و عمر سعد و امثال اينها به مراتب آلوده‌ترند، زيرا باطن را آلوده كردند. 7 كلام مرحوم علامه طهراني رضوان الله عليه در وقتي كه عده‌اي پيشنهاد مي‌دادند براي عمل جراحي به خارج برويد: من چگونه از پيشگاه امام رضا عليه‌السلام بيرون بروم و در بلاد كفر خود را به دست يك مشت افراد بي‌دين و شراب‌خوار بسپارم در حالتي كه مُبلّغ دين هستم، فرداي قيامت جواب امام صادق عليه‌السلام را چه بدهم؟! 8 سفر مرحوم علامه طباطبائي رضوان الله عليه به همراه مرحوم مطهري به خارج از باب تقاضاي مرحوم مطهري بود و الاّ شخص ايشان مايل نبودند؛ البته اگر مرحوم علامه طهراني رضوان الله عليه بودند، با وجود تقاضا نمي‌پذيرفتند.

کلاس اسفار - جلسه 721
20 ذیحجة الحرام 1431
Summary:
خلاصه مجلس 722 1 حقايق خارجيه نسبت به مبادي تكوينيه حيثيت معلولي دارند و علّت در علّيت خود تامّ بوده و هيچ رادعي قابل فرض نيست. 2 قانون علّيت، مسئله اجمال در علم عنائي حق را كنار مي‌زند. 3 جواب علامه طباطبائي رضوان الله عليه در پاسخ به سؤال يكي از آقايان كه "بايد" از "هست" استنتاج نمي‌شود: تمام اينها شعر است!. 4 ما نبايد جاي خودمان را با امام زمان عليه‌السلام عوض كنيم؛ زيرا فقط او ولي و قيّم و مطلع به تمام رموز دين است. 5 ادراك بسياري از مسائل توحيدي از جمله بحث بين مرحوم سيد احمد کربلایی رضوان الله عليه و شيخ محمدحسين كمپاني رحمة الله عليه موقوف بر فهم درست قاعدۀ علّت و معلول است. 6 وقتي گفته مي‌شود علّت تامّه يعني در اراده علّت براي ايجاد علّيت و تأثير خارجي هيچ رادعي وجود ندارد و نفس اراده موجب تحقق خارجي خواهد شد. 7 بين حقايق عيني خارجي و بين مبادي عاليه كه همان اراده فاعل و ذات حق است فاصله‌اي وجود ندارد؛ زيرا فاصله يعني خارج از حيطۀ وجود و خارج از سلسله نزول اسماء و صفات كليه و اين مستلزم وجود ثاني براي وجود اول خواهد بود و در علم عنائي اجمال معنا ندارد و لبّ كلام همان است كه خواجۀ شيراز رضوان الله عليه فرمودند: اين همه عكس مي و نقش مخالف كه نمود يك فروغ رخ ساقيست كه در جام افتاد 8 شخصي كه چشم دلش باز شده است نفس موجود خارجي را مي‌بيند و ثقل او را احساس مي‌كند نه اينكه صورت و عكس او را ببيند. 9 استحاله انقطاع فيض حق يعني فاصله بين اراده حق و بين مراد و تجدد اراده و توالي آن در ذات حق، يك فيض است كه ابدي و ازلي است؛ زيرا ابد با ازل همراه است.

کلاس اسفار - جلسه 722
21 ذیحجة الحرام 1431
Summary:
1 كلام مرحوم علامه طهراني رضوان الله تعالي عليه: بركت در نشستن روي زمين است. 2 جلوس در زمين هنگام مطالعه يك امر اعتباري نيست بلكه يك واقعيت است و آن ربط انسان با حقيقت و نزول اسم عليم حق در ذهن است. 3 نكاتي چند در مورد وصيت اميرالمؤمنين عليه‌السلام در حاضرين پيرامون زنان. 4 شعائر ديني بايد طبق سنت و روش بزرگان باشد و امام حسين عليه‌السلام نبايد از صراطیت به موضوعيت تبديل شود. 5 در معناي سفينة النجاة و صراطيّت امام حسين عليه‌السلام. 6 تمام حركات امام حسين عليه‌السلام حساب دارد قيام و قعودش، حركت و وقوفش؛ چنانچه ده سال با معاويه نجنگيد. 7 داد و فرياد زدن در عزاداري و هيئات و گِل بر سر زدن و پابرهنه دويدن در روش اولياء دین نبوده و نيست. 8 آنچه در روايات داريم مقتل خواندن و بكاء و تباكي و ابكاء است و بس و نبايد احساسات مخاطبين را در اختيار گرفت و به هر نحو ممكن مجلس را منقلب نمود زيرا گريه بايد از روي فهم باشد نه احساس. 9 اشعار در مجالس مصيبت نبايد موجب وهن امام عليه‌السلام شود بلكه باید حكايت از ارزشهاي والاي حضرت كند. 10 كلام مرحوم علامه طهراني رضوان الله تعالي عليه: اگر سيدالشهداء در صحراي محشر بدن پاره پاره علي ‌اكبرش را در دست بگيرد و بگويد: من براي شما و دين و عدالت چنين كردم، شما براي صلاح و هدف خود چكار كرديد، ما چه جوابي داريم؟! 11 در منزل امام رضا عليه‌السلام هنگام صرف غذا وقتي سفره پهن مي‌شد تمامي افراد يكسان بودند و سر يك سفره مي‌نشستند؛ درجه يك و دو نداشت تا جدا شوند.

کلاس اسفار - جلسه 723
20 محرم الحرام 1432
Summary:
1 قضيه‌اي راجع به يكي از اساتيد و مرد روستايي. 2 بين صور علميه در علم عنائي و بين اشياء خارجي حدّ فاصلي وجود ندارد. 3 گذشته و آينده براي كساني كه پرده از جلوی چشمانشان برداشته شده است معنا ندارد زيرا مطالب را در خود به نحو علم حضوري مي‌يابند. 4 استصحاب حكم نسبت به آتي، از مواردي است كه بايد روي آن بحث شود. 5 آنچه را كه بعضي در توجيه كلام افلاطون گفته‌اند كه مراد از مُثُل، كلّي طبيعي است كه در وعاء علم الهي مانند كلي ذهني به نحو مطلق وجود دارد، اين توجيه ناتمام است چنانچه مرحوم آخوند مي‌فرمايند. 6 مقصود از مُثُل، كلي سِعي مي‌باشد كه وجود خارجي و عيني دارد، چنانچه در روايات و آيات و نحوه توفّي ملائكه و مراتب آن اين مسئله به چشم مي‌خورد. 7 آنچه را كه ما در مورد توفّي ملائكه گفتيم و برداشت مُثُل افلاطونيه از آن نموديم، همين مسئله را افلاطون در مورد انسان و حيوان و ساير موجودات قائل است كه داراي يك حقيقت كليه هستند كه آن حقيقت باعث نزول تمام مقيدات خارجي مي‌شود. 8 نفس مبارك پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و امام معصوم عليه‌السلام و همين طور وليّ خدا به ماسوي الله احاطه علم حضوري دارند و با اين معنا علم غيب امام كنار مي‌رود بلكه معنا دقيق‌تر و رقيق‌تر مي‌شود زيرا تماماً حضور است و بس. 9 مسئله مثل افلاطونيه را در روايات به صور مختلف مي‌توان يافت. 10 افلاطون مي‌فرمايد: مُثُل، سعه و اطلاق دارند (وجود خارجي سعي، نه وجود خارجي جزئي و محدود)

کلاس اسفار - جلسه 724
22 محرم الحرام 1432
Summary:
1 حقايق ذهنيه وجودات مجرده هستند و ارتباط دو تعيّن خارجي با يكديگر فقط بر اساس علم و ادراك و شهود است و خود تعيّنات خارجي هيچ ارتباطي با هم ندارند بلكه فقط جنبۀ واسطيت دارند. 2 برگشت تحقق صورت ذهني به مثال منفصل اوست كه همان ربط مثال متصل انسان است با آن مثال منفصل كه به واسطۀ آن ارتباط مثالي است كه صورت تجردي انسان نسبت به موجود خارجي متحقق مي‌شود. 3 آثار خارجي مثالي بر اعمال خارجي مترتب نيست بلكه نفس نيّت و عزم و اراده دائماً آثار مثالي ايجاد مي‌كند. 4 غيرت را نبايد در قبال عبوديت قرار داد. 5 پوشاندن صورت زن در حج جايز نيست. 6 واقعيت حج يعني خروج از تعلقات بشري. 7 بزرگ‌ترين خطر براي سالك اين است كه آرامش او تعطيل باشد و طمأنينه و سكون را از دست بدهد؛ لذا استفاده مستمر و غير صحيح از تلفن همراه براي سالك بسيار مضر مي‌باشد. 8 جرياني از مرحوم علامه طهراني رضوان الله عليه در رابطه با خواب و روياي مرحوم آية الله خوئي در مورد احوالات مرحوم آية الله سيد ابوالحسن اصفهاني در عالم پس از مرگ. 9 وهن اسلام و تشيّع فقط در نوشتن مقالۀ الحادي خلاصه نمي‌شود.

کلاس اسفار - جلسه 725
27 محرم الحرام 1432
Summary:
1 نقل کلام عده‌ای از علماء در نحوه و کیفیت تحقق مثل افلاطونیه و اشکال آن! 2 در نظر بدویّ نفس فعل خارجی موجب انبعاث مثالیّه است. 3 کلام بعضی از مکتشفین در مقالات علمی: علم در آینده به نقطه‌ای می‌رسد که دین قبل از آن به آن نقطه رسیده بود. 4 گرچه در نظر عوام عمل خارجی ایجاد اثر می‌کند اما مطلب دقیقتر از این است و آن اینکه نیّت اثر ایجاد می‌کند چه عمل در خارج صورت بگیرد یا نگیرد شخصی که قصد قتل دیگری را دارد اگرچه در خارج مانع غیر اختیاری ایجاد می‌شود اما در پیشگاه الهی او قاتل محسوب می‌شود. 5 قاضی باید مجتهد بوده به ابعاد اخلاقی و روان‌شناسی اطلاع کامل داشته باشد نقل قضیه‌ای در همین راستا. 6 در باب اینکه نیّت ایجاد اثر می‌کند و نه عمل خارجی مطلب سوّم ادقّ از این است و آن اینکه خود مثال، مثال ایجاد می‌کند مثل اینکه انسان نشسته یکدفعه خاطره رفیقی به ذهن انسان می‌رسد و دل می‌خواهد با او ارتباط برقرار کند باید دید در این موارد این خاطره از کجا آمده لذا مرحوم علامه طهرانی (رضوان الله علیه) می‌فرمودند مسئله سالک با خدا و استاد مانند 3 رأس یک مثلث می‌ماند. 7 بنابراین نیت، فعل نمی زاید بلکه آن صورت مثالی خود شخص در مقام فاعلیت و علیت در عالم مثال یک صورت مستحسن یا قبیح به وجود می‌آورد، وقتی در عالم مثال صورت یافت فاعل در دنیا و خارج در حال انجام عمل است زیرا جنبه مثالی و برزخی درحال انجام عمل است و از طرفی هم ارتباط مثال و عین خارج هم اتحادی بوده لذا یک امر است که دارای دو رو و دو طرف می‌باشد یکی مثال و دومّی خارج. 8 ردّ مظالم جزو صدقات می باشد.

کلاس اسفار - جلسه 726
28 محرم الحرام 1432
Summary:
1 افرادیکه مُثُل را به حقایق کلیه تأویل می‌کنند در اشتباه می‌باشند زیرا ماهیت کلیه، وجود عینی ندارند. 2 هرچه در عالم جزء و خارج تحقق می‌یابد از جهت صورت مثالی باید به یک حقیقت کلیه متصل باشد که عبارت است از نزول اسم علیم در مراتب مختلفه. 3 چنانچه اشیاء خارجی با صورت مثالیه خود عینیت دارند همین طور آنچه در ذهن تحقق پیدا می‌کند چه منطبق علیه خارجی داشته باشد یا نداشته باشد حکایت از مبدأ و علّت می‌کند. 4 وقتی علم و ادراک عبارت است از اتصال ذهن و نفس به آن صورت منفصل برزخی و مثالی در این صورت تفاوتی بین اشراف و اطلاع تام و ناقص نسبت به شخص رائی ندارد و در هر صورت این اتصال حاصل می‌شود. 5 در خارج، واقع یک چیز بیش نیست و اما ادراک ما نسبت به واقع تفاوت دارد. 6 نقل مطلبی از مرحوم مطهری به واسطه مرحوم سید احمد خوانساری در مورد مکاشفه مرحوم نخودکی که بعضی از اجلّه علماء نجف را به صورت خوک می‌دیده. 7 علت اشتباه در مکاشفات و اخبار غیبی و مطلبی از مولانا رضوان الله علیه در مورد فیلی که از هندوستان آمده بود و افراد هر کدام به بخشی از بدن او دست می‌زدند و تمام فیل می‌پنداشتند. 8 تمام آنچه در عالم تحقق می‌یابد چه وجود خارجی چه نفس تمام اینها در عالم مثال واقعیتشان موجود است. 9 نفس حصول صورت در ذهن باعث تبّدل صورت جوهری نمی‌شود بلکه نیاز به ملکه دارد و در این صورت است که با نفس حک می‌شود و باعث تغیر جوهری در انسان می‌گردد. 10 شرحی در مورد روایت الغیبىة اشدّ من الزنا و علّت آن. 11 نقل قضیه‌ای در مورد کرامت و بزرگی مرحوم آقای حداد رضوان الله علیه.

کلاس اسفار - جلسه 727
29 محرم الحرام 1432
Summary:
1 در نگرش به افراد نبايد به دين آنها نگريست. 2 نقل قضيه‌اي راجع به بوعلي سينا در رد اتهام شرب خمر به ایشان توسط بعضی از علما. 3 اهانت به حكماء يونان و به طور كلي به افراد هر آئين و مذهبي در مكتب اهل بيت سلام الله عليهم اجمعين به چشم نمي‌خورد. 4 امام سجاد عليه‌السلام مي‌فرمايند: اگر آن شمشيري كه پدرم را با آن به قتل رساندند در نزد من به امانت بگذارند، به صاحبش برمي‌گردانم. 5 بدون تعلّم فلسفه و حكمت، آيات و روايات توحيدي قابل فهم نيست. 6 امام معصوم را بايد از روي فهم شناخت نه تقليد و معناي روايت «من دخل في هذا الدين بالرجال اخرجه الرجال و من دخل بالكتاب و السنة لايخرجه الرجال» 7 سفارش اولياء به مطالعۀ كتب تاريخي به جهت قصص آن نبوده بلكه منظور درک لميّت و نحوه شكل‌گيري آن حادثه بوده است و اين است سرّ تكرار تاريخ.

کلاس اسفار - جلسه 728
30 محرم الحرام 1432
Summary:
1 هر چه عقل کاملتر شود انسان احساس مي‌كند مباني شرع با مباني فلسفي به يكديگر نزديكترند. 2 كلام معلّم ثاني در باب مُثُل. 3 چنانچه خود ما در عالم مثال وجود عيني داريم تمام تفكرات و تخيلات ما نيز تحقق عيني خارجي دارند. 4 در بعضي از موارد انسان از چشم شخص فكر او را مي‌خواند و اين به واسطۀ ارتباط با مثال شخص است و اين همان برگشت علم حصولي به علم حضوري است. 5 كيفيت و نحوۀ اطلاع انسان بر مثال متصل و صور ذهني اشخاص. 6 علم و ادراك بدون وحدت عيني محال است. 7 اثبات وحدت بين ولايت و توحيد از طريق برهان اتّحاد عاقل و معقول. 8 تمام افراد اعم از مؤمن و كافر در بقاء و تصرفات خود، نفوس آنها با نفس وليّ اتحاد دارد و البته مسئله توحيد و وحدت از مسئلۀ حسن و قبح جداست. 9 توجيه كلام افلاطون از ناحيۀ عدّه‌اي و اشكال وارد بر آن.

کلاس اسفار - جلسه 729
4 صفرالخیر 1432
Summary:
1 در مسئله مثل افلاطونيه دو مرحله طي شد: اول جنبۀ محاكاتي صور مثالي با اعيان خارجيه و دوم كه دقيق‌تر بود جنبۀ عينيت هر كدام با ديگري كه اين بالاتر از جنبۀ حكايي بود. 2 مطالب مرحوم ميرداماد قابل دقت بوده و نبايد از كنار آن به آساني عبور كرد بعلاوه اينكه ايشان اهل واردات و حالات هم بوده‌اند. 3 كيفيت تحقق مثل افلاطونيه و اعيان خارجيه همان كيفيت تحقق وجود قضاي كلّي الهي و قدري است كه بر آن قضاي كلّي ترسيم مي‌شود. 4 قضاي كلّي گرچه يك امر سعي و احاطي است و براي ما مبهم است، اما در علم عنائي ابهام معنا ندارد. 5 قضاي كلّي يعني حقيقت خارجيه به صورت كلّي، در آنجا حضور دارد و با تحقق در اعيان خارجيه به قضاء عيني مبدل مي‌شود و در بستر قدر اندازه و شكل مي‌پذيرد. 6 به اين نكته بايد توجه داشت كه نفس خود تبدلات و تغييرات در قضاء علمي در علم عنائي حق موجود است و خود تشخص خارجي موجود است و الاّ علم به چه چيزي تعلق مي‌گيرد؟ و علم باري كه به يك امر مبهم تعلق نخواهد گرفت؟!

کلاس اسفار - جلسه 730
18 ربیع الاول 1432
Summary:
1 هیچ تعیّن و تشخصی قویتر از تعیّن باریتعالی نیست و آن یک تعیّن اطلاقی است. 2 عده ای تصور می کنند قضا یک امر کلی، مبهم و بدون تعیّن است. 3 وجود یک نحوه تجرّدی دارد که در آن واحد می تواند با ماده هم جمع شود و در عین حال تجردش، ماده را هم در بر بگیرد. 4 بزرگان به ما آموخته اند اگر اسائه ادبی به انسان شد نباید آنرا پیگیری کرد بلکه باید انسان آن را فراموش کند.

کلاس اسفار - جلسه 731
26 ربیع الاول 1432
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 732
13 جمادی الثانی 1432
Summary:
شروع سال تحصیلی خارج از کلاس

کلاس اسفار - جلسه 733
Summary:
1 فرق "الصلوة خیر من النوم" و "حی علی خیر العمل" فرق بین دو دیدگاه است که یکی مربوط به یک فرد سیاسی است و دیگری مربوط به یک رجل الهی است. 2 کسی که "حی علی خیر العمل" را می آورد تمام حقیقت انسان را به ربط محض می‌بیند که این جنبه فقط در نماز حاصل می‌شود. 3 معاویه علیه الهاویه به امیر المومنین علیه السلام از دیدگاه مادی نظر می‌اندازد. 4 مسئله مُثُل افلاطونی یک امری است که بزرگان بر اساس صفا و شهود باطن مطرح کرده‌اند. 5 تمام موجودات آیات الهی‌اند، اما انسان مخلّع به خلعت خلافة اللهی است و این مرتبه بقدری بالاست که وقتی به فعلیت برسد مسائلی پیش خواهد آمد که بنده تا حالا جرأت نکرده‌ام بیان کنم. 6 مسئله مُثُل افلاطونیه را می‌توان به این صورت تقریر نمود و شاید نظر افلاطون نیز همین معنا بوده که آن حلقه اول بین حقایق خارجیه و بین نزول اسم خاص پروردگار در تکون موجودات را مُثل نامگذاری نموده است. 7 روایت انّ لَکَ عِندَالله لَدَرَجَةً لن تنالها الاّ بالشهادة یعنی در آن تجلّی ذات در مرتبه اسم، یک نحو تجلیاتی است که فقط در موقعیّت شهادت حاصل خواهد شد، نظیر آنچه در مورد رسول خدا صلی اله علیه و آله آمده است که الشداهد قوی فانهم لایعلمون 8 اصحاب سید الشهداء در مراتب متفاوت بودند. 9 به تعبیر بزرگان حبیب بن مظاهر با سرّ امام حسین علیه السلام متصل بود نه با عقل و نفس و ضمیرش.

کلاس اسفار - جلسه 734
29 شوال المکرم 1432
Summary:
1 هر چه انسان مراقبه‌اش بیشتر شود و زمام امور خود را به دست عقل و فطرت و ربط با مبدأ بسپارد این ربط وثیقتر می شود و طبعاً نفحات از آن طرف برای انسان قویتر می شود و موجب تحول نفس و بالنتیجه تبدل فکر و قوه عاقله خواهد شد و عقل به فعلیت نزدیکتر می‌شود و عکس این مسئله هم ثابت است. 2 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه در مورد شخصی که خود را تسلیم نموده بود. 3 انسان وقتی که به کلیّت و اطلاق برسد توجه به جزئیّت برای او تهوع آور است. 4 تفسیر کلام مرحوم علامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه که فرمودند حق با ایشان است و حق با علی علیه‌السلام است. 5 شاخص بین ولی خدا و غیر او حق و صدق است. دیگری به مصلحت می‌اندیشد اما ولی خدا مصلحتی بالاتر از صدق نمی بیند. 6 قضیه‌ای راجع به مرحوم علامه طهرانی رضوان اله تعالی علیه در مسجد قائم در روز تاسوعا. 7 آنچه در شرع مقدس آمده این است که سنگ از مشعر جمع شود و در صورت عدم امکان از مِنی و اخراج سنگ حرم به بیرون از حرم حرام است.

کلاس اسفار - جلسه 735
4 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 علی مع الحق و الحق مع علی یعنی علی در هر جایی است که حق باشد به طور مطلق، و این ارتباطی به نحله خاص ندارد. 2 الله یعنی مقام هو به اضافه واحدیت در تمام مراتب. 3 تفسیر آیه اولئک یبدل الله سیئاتهم حسنات از مرحوم علامه طهرانی رضوان اله تعالی علیه. 4 قضیه‌ای راجع به میزان صدق مرحوم علامه طهرانی رضوان اله تعالی علیه در مراجعت از مکه مکرّمه. 5 مکاشفه‌ای در رابطه با آثار مخرب اینترنت. 6 مکاشفه شخصی درباره آثار سیئه و نیت خلاف. 7 اضطراب سرّ حفظ مرتبه جمعیّت بین مقام هو هوّیت و بین إعمال مقام واحدیّت است. 8 اضطراب نفس یعنی اینکه در نوسانات اجتماعی و اقبال و ادبار مردم، نفس در آرامش باشد و تفاوت نکند. 9 مردم را باید به تأمل و فهم دعوت کرد نه به ظاهر قرآن و آن کسی که می‌گوید: "قرآن را سریع بخوانید ولو غلط! ملائکه خودشان تصحیح می‌کنند!" اشتباه نموده است.

کلاس اسفار - جلسه 736
6 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 مرحوم سید در کیفیّت معنا و صور کلیّه دو مرتبه قائل هستند. 2 سالکی که درد دارد به جزئیات فکر نمی کند تا درگیر تشتّت نشود. 3 قلب حرم خداست نباید غیر او را راه داد. 4 مطالبی را که مرحوم آخوند در اسفار بیان می کنند باید در زندگی پیاده کرد و حکمت نظری را به عملی تبدیل نمود. 5 مرحوم سید قضاء کلیّه را یک حقیقت کلیّه می داند که قابل تشکّل به اشکال مختلف است. 6 حالات مختلف مادر در دروان حاملگی در تشکّل بچه تاثیر گذار است. 7 در مسئله قضا و قدر مقام جزئیت و کلیت نیست بلکه مقام اجمال و تفصیل است. 8 علم عنائی یعنی حضور حقیقت اشیاء بعینه در علم باری ازلاً، حقیقت عینی صرف.

کلاس اسفار - جلسه 737
7 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 کلام سید درد مورد قضا و قدر و انطباقش با مُثُل افلاطونیه. 2 بیان مرحوم سید در مورد قضا و قدر و مُثُل کافی و رسا به نظر نمی آید. 3 قضای کلی الهی یک وجود ابهامی نیست، بلکه خارجی است که در این حقیقت عینیّه هر آنچه که باید در ظرف خودش تحقق یابد موجود است. 4 علم عنائی حق یعنی حضور همان تعیّن خارجی اشیاء در علم ربوبی. 5 تا وقتی قوای عاقله انسان نفس و هوی را تحت سیطره خود قرار ندهد اعمال خیر و حسنات باعث عبور او نخواهد شد. 6 علم باری تعالی مانند صور ذهنیّه در نفس انسان نیست. 7 قضاء کلی الهی همان علم عنائی است که اصلاً ابهام در آن معنا ندارد زیرا وجود با تشخص همراه است. 8 قضا با قدر تفاوت ندارد بلکه فقط به علم و جهل انسان برمی گردد مانند بدا. 9 کلام بزرگان این است که انسان هر لحظه در حال امتحان است. 10 مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه نماز را در مسجد و در اوّل وقت می خواندند (گاهی فقط با یک ماموم) و به کثرت و قلّت جمعیت توّجهی نداشتند. 11 خطبه ای در نماز جمعه تاثیر در افراد دارد که برای خطیب کثرت و قلّت جمعیّت تفاوتی نکند و آنچه که در روایات در باب حداقل تعداد مامومین نماز جمعه آمده است هفت نفر است.

کلاس اسفار - جلسه 738
12 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 مسئله قضا و قدر یک واقعیت عینیّه است. 2 علت ایجاد عالم ابتهاج ذات به ذات است و تمثیل آن به خطّاط و اثر هنری او. 3 نفس تعلّق اراده و مشیّت به یک شئ عبارت است از تحقق خارجی و مقام علمیت و صورت ذهنیه در علم حق محال است زیرا اراده بدون مراد مستحیل است و علم حصولی در ذات حق نیز محال است. 4 استخاره در منظر عارف یعنی سپردن نفس به خدا و تسلیم شدن در برابر رضای او. 5 مقایسه مرحوم انصاری با مرحوم آقای حداد در بیان مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیهم. 6 در مظلومیت امام حسین علیه السلام همین بس که به جای ترویج افکار و عقاید او زخم سنان و تیرهای تنش را به مردم نشان میدهیم. 7 مطلبی در مورد غیرت و حقیقت و تقوای حاج آقا حسین قمی به نقل از مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیهما. 8 نفس فعل ولیّ خدا همان نفس اراده ولی خداست.

کلاس اسفار - جلسه 739
13 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 قضای کلی عبارت است از یک حقیقت واقعیه در علم حق که عین تعیّن است نه بصورت صور علمیه. 2 تفاوت قضا و قدر فقط در مقام انکشاف است. 3 در عقد فضولی انشاء دیگری را خدا در حق انسان تنفیذ می کند و این حکایت از وحدت نفوس می کند. 4 مسئله قضا و قدر به این نحو است که تمام عوالم اعم از مجرد و مادی به مشیت واحده تکوّن پیدا کنند. 5 تمام ما سوی الله به اراده واحده و به کن تکوینی نفس همان اراده با وجود خارجی مساوقت دارد و صورت با ذی الصورة تحقق می یابد و از اینجا ربط بین حادث و قدیم که از مشکل ترین مسائل حکمت است روشن می شود. 6 انفکاک بین ذات حق و بین اسماء ثلاثه (علم و قدرت و حیات) محال است. 7 حیات با ذات مساوی است و در ردیف علم و قدرت نیست. 8 ماده صورت نازله مجرد و معلول اوست. 9 اطلاع بر مثال یعنی اشراف بر نفس خارجی مادی و این ربط بین مجرد و مادی و حادث و قدیم است. 10 موارد عدیده ای در روایات داریم که بسیاری از امور قبل از زمان وقوع در خارج تحقق و عینیت خارجی یافته است از جمله حضور رسول خدا صلی الله علیه و آله در کربلا و مشاهده آن با همان صورت مادی خارجی و این فقط یک مکاشفه نبوده است. 11 معراج جسمانی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم با مبنای تبدل ماده به مجرد قابل حل است. 12 امام معصوم علیه السلام ناموس انسان است و باید نسبت به او غیرت داشت.

کلاس اسفار - جلسه 740
14 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 قضای الهی یک امر مبهم نمی تواند باشد و تشبیه آن به دانه گیاه ناصحیح است. 2 قضا و قدر و تعلّق ابهام به عالم قضا، و تعیّن به عالم قدر، به ذات حق برنمی گردد بلکه به علم محدود ما راجع است. 3 شرح شعر حضرت حافظ: این همه عکس می و نقش مخالف که نمود یک فروغ رخ ساقیست که در جام افتاد. 4 قضا و قدر یک حقیقت واحد هستند. 5 بر خدا و اولیاء الهی چیزی از قضا و قدر پوشیده نیست. 6 امام معصوم وقتی از ماسوی الله خبر می دهد در واقع خبر از تعیّن خودش می دهد. 7 حوادث و جریانات را باید به مشیت الهی ارجاع داد. 8 اولیاء الهی شب وفات خود را شب عروسی خود می بینند. (نقل دو قضیه در این رابطه)

کلاس اسفار - جلسه 741
18 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 آن نقطۀ شروع که قابلیت برای ظهور به مظاهر مختلف را دارد، قضاء کلّی می‌نامند و در قدر هم تشخّص لحاظ شده است و تمام اینها به دید ما برمی‌گردد و اما در نفس‌الامر ابهام و اجمال معنا ندارد و روایات در این باب کم نیست. 2 آنچه در خارج صورت عینی به خود می‌گیرد، معلول سلسلۀ علّیت در عوالم ربوبی است. 3 بدا وجود خارجی ندارد بلکه به معنای انکشاف است. 4 بر اساس «و ما امرنا الاّ واحدة» فقط یک اراده است که باعث ظهور ممکنات شده است و این امر واحد واسطه می‌خواهد که همان نفس ولیّ خداست. 5 ولایت واحد بالصرافة است و روایت «کلنا نور واحد» ناظر به این مقام است. 6 وقتی «و ما امرنا الاّ واحده» شد، آن واسطه که ولایت است هم واحد خواهد شد منتها چهارده تا ظهور دارد. 7 بیان و تفسیر دقیق روایت «لولا الحجة لساخت الارض باهلها». 8 شرح روایت امام حسن عسگری علیه‌السلام: «نحن حجة الله علی الناس و فاطمة حجة الله علینا» 9 تواضع شدید مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه نسبت به اساتید خویش و حتی فرزندان آنها. 10 مناجات ائمه علیهم‌السلام و اقرار به ذنب منافی ولایت آنها نیست. 11 تفکّر ما از ولایت، با حقیقت همراه نیست.

کلاس اسفار - جلسه 742
19 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه: اولیاء خداوند رند هستند و خود را در دسترس مردم قرار نمی‌دهند و کاری که باید بکنند انجام می‌دهند بدون اینکه نمودی داشته باشد. 2 تفاوت عارف و ولی خدا با اهل کشف و کرامت. 3 آنچه که حضرت علی علیه‌السلام را امیرالمؤمنین کرد، کندن درب خیبر و ردّ شمس نبود بلکه تسلیم در برابر مشیّت الهی بود. 4 در مسیر سلوک باید به دنبال کسی رفت که به مغز انسان کلنگ بزند تا افکار پوسیده و متعفّن خارج شود نه کسی که به توقّعات انسان جامه عمل بپوشاند. 5 در قضاء عینی و علمی، صور علمی با عینی اتحاد دارد. 6 بین قضاء کلّی و قدر تفاوت وجود ندارد؛ فرق فقط از این جهت است که قضاء کلّی ناظر به نقطۀ شروع است و قدر جزئی ناظر به انتهاء که تعین خارجی است. 7 توجه و توسل انبیاء سلف علیهم‌السلام به انوار ائمه علیهم‌السلام حاکی از تحقّق آن حقیقت صورت عینی می‌کند و آن مقام واحدیّت است. 8 مسئلۀ ازل و ابد، قبل و بعد نیست؛ ابتداء و انتهاء است. 9 تشبیه بعضی افراد به تمساح از جهت حقد و کینه و ظلمت نفس.

کلاس اسفار - جلسه 743
26 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 حضور صور علمیه در علم باری تعالی تنافی با وجود تعیّنات مادی و تشخّصات خارجی ندارد و همین مطلب را می‌توان از کلام مرحوم سیّد استفاده نمود. 2 افرادی که برای اثبات ازلیّت معلول تمسّک به ملازمت و ملاصقت معلول با علّت نموده‌اند دچار اشتباه شده‌اند، زیرا در جائی ملازمت هست که علیّت به مرحلۀ تامّه و فعلیّت برسد که با اراده مرید تنجز می‌یابد. 3 برای فرزندان باید اسماء نیک انتخاب کرد زیرا یک اسم نورانیّت و ظلمت فضا را تغییر می‌دهد. 4 سر یک سفره با نامحرم نشستن حرام است و این اثرش را خواهد گذاشت چنانچه صحبت با نامحرم چنین است. 5 تراشیدن سر در سفر اول حج واجب است و در حجهای بعدی مستحبّ مؤکّد؛ و اما مرحوم علامه طهرانی رضوان الله تعالی علیه می‌فرمودند: اگر کسی در سفر حج سر خود را نتراشد نورانیّت حج در سیمای او ظاهر نخواهد شد. 6 دل اگر باز باشد نورانیّت تکلیف را احساس می‌کند. 7 کیفیت و نحوه سؤال از اولیاء الهی. 8 امیرالمؤمنین مطیع محض پیامبر بود، برخلاف ابوبکر و عمر. 9 بزرگان، محراب نافله مسجد کوفه را بسیار سفارش می‌کردند.

کلاس اسفار - جلسه 744
27 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 ملائکه تمامی افعال انسان را ضبط می‌کنند و چیزی از آنها پاک نمی‌شود. 2 اولیاء الهی از جهت فیض و رحمت مثل دریا هستند و تمام مخالفین (نه معاندین) را شفاعت می‌کنند. 3 مولانا رحمة الله علیه از شیعیان خالص بود. وقتی از غصب خلافت به سوءالقضاء تعبیر می‌کند حاکی از همین معناست. 4 قضیه‌ای آموزنده در رابطه با حقّانیّت مولا علی علیه‌السلام و کلام بزرگان اهل معرفت در این باره. 5 آنها که بعد پیامبر حضرت علی را ترک نکردند، تمام وجهۀ آنها آخرت بود. 6 انسان باید مبانی را به عنوان اصل اولی در روش و تفکّر خود اتّخاذ کند و از آنها عبور نکند.

کلاس اسفار - جلسه 745
28 ذیقعدة الحرام 1432
Summary:
1 ماحصل کلام سید داماد در مورد عالم تقدیر. 2 سالک در مراتب سیر، انوار مختلفی می‌بیند. 3 آیه «و لتعرفنهم فی لحن القول» در مورد افرادی است که ظاهرشان آراسته اما باطنشان دروغ و مکر است. 4 مقصود از ظهور نور عالم عماء و نور اسود. 5 آیه «الله نور السّموات و الارض» حکایت از یک حقیقت نوریّه می‌کند که همان وجود بالصرافه است و در حقیقت باطن همه اشیاء را تشکیل داده است. 6 وجه اشتراک بین کلام مرحوم سید و مطلب ما این است که حقایق علمیّه فقط صورت نیست بلکه واقعیت خارجیه است. 7 مقصود از تلقّی در آیه «اذ یتلقی المتلقیان عن الیمین و عن الشمال». 8 همین دو ملک که یمین و یسار انسان هستند و رقیب و عتیدند، شب اول قبر به صورت نکیر و منکر ظاهر می‌شوند. 9 اجمال کلام مرحوم سید داماد و توجیه آن. 10 جمیع مراتب محو و اثبات و خود واقعه و نفس حادثه تماماً در لوح محفوظ ثبت است و فقط اولیاء الهی بر آن اطلاع و اشراف دارند. 11 کلام مرحوم سید داماد در مسئلۀ ازل و ابد ناتمام است گرچه می‌توان آن را هم با توضیحی بر محمل صحیح حمل نمود.

کلاس اسفار - جلسه 746
15 ذیحجة الحرام 1432
Summary:
1 کلامی از ملا آقا جان دربندی و اشکال آن. 2 مرحوم سید داماد صورت اعیان خارجی را در علم ربوبی قبول دارند اما نسبت به مسئلۀ ازل و ابد که مطرح کردند، ما نپذیرفتیم. 3 زمان امری اعتباری است. 4 حرکت امری خارجی است اما نفس حرکت زمان نیست؛ از حرکت، زمان انتزاع می‌شود. 5 تمثیلی برای ربط حادث به قدیم. 6 اولیاء الهی به علم عنائی حق اطلاع دارند. 7 شعر "این همه عکس می و نقش مخالف که نمود یک فروغ رخ ساقیست که در جام افتاد"؛ حکایت از اراده واحده حق می‌کند. 8 قدیم به معنای قبلیت زمانی نیست؛ زیرا در کل عالم وجود فقط یک امر ثابت، در عین تغییر و تحوّل وجود دارد. 9 ماده معلول مثال است و در مثال تحوّل و تغییر وجود دارد و نه زمان. 10 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه: دنیا را به اهلش بسپارید!

کلاس اسفار - جلسه 747
16 ذیحجة الحرام 1432
Summary:
1 روش اولیاء الهی در تشرف به مشاهد مشرفه و حرم ائمه اطهار علیهم السلام با دیگران متفاوت است. 2 بسیار جای تعجب است افرادی در فلسفه دقت می‌کنند در حالی که سقیفه را از افتخارات اسلام می‌دانند! و یا فیلسوف هستند در عین حال ابوحنیفه را از مفاخر اسلام می‌دانند!. 3 اطلاق علم حق و استغناء ذاتی او اقتضاء می کند که یک امر و یک اراده در ذات حق متجلی بشود و با یک اراده عالم وجود متحقق گردد. 4 کلام مرحوم سید میرداماد در نحوه اتصال و موجودیت ماده در عالم قَدَر و اشکال وارد بر آن. 5 فناء عین ثابت در وجود بحت و بسیط به مسئله انکشاف برمی‌گردد. 6 اگر مرحوم سید حقیقة الشئ را منافی با ذات باری نداند اما در آنجا قائل به حضور ماده نباشد اشکال پیش خواهد آمد. 7 در علم ربوبی ماده اشیاء هم حضور دارد منتها ماده با تجرّد در تنافی نیست. 8 ذکر قضیه‌ای راجع به دیدار مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه با یکی از مراجع. 9 چون ما حدّ خودمان را نشناختیم و خود را در جای دیگران قرار داده‌ایم، لذا نتوانسته‌ایم در تبلیغ موفق باشیم. 10 رفاقت باید بر اساس مبنا باشد و در عالم رفاقت صدق لازم است.

کلاس اسفار - جلسه 748
17 ذیحجة الحرام 1432
Summary:
1 حقایق کلیه نسبت به انواع موجوده در خارج جنبه عِلّی دارند و هر نوع خاصی از آن حقیقت مجرده نشأت می گیرد. 2 به ادله شهودی علاوه بر دلائل عقلی ثابت است که تمام اشیاء در عین ثبوت و هویت خارجیه در همان وقت فناء ذاتی دارند. 3 تجلی در آیه فَلَمَّا تَجَلَّى رَبُّهُ لِلْجَبَلِ در واقع بر قلب انسان می شود و این نکته‌ای بسیار مهم است که در آیه یوم تبدل الارض غیر الارض اشاره به آن شده است. 4 ماهیّت را ما نفس الوجود می دانیم و با این مبنا مسئله فناء ذاتی قابل هضم است. 5 تبدل وجود به موجود را می توان تشبیه به صدور خط از خطّاط نمود. 6 اشعار مرحوم حافظ علیه الرحمه در مورد امام زمان سلام الله علیه. 7 آیات توفّی و استفاده فناء در فعل و صفت از آنها. 8 جریان متوکّل لعنة اله علیه و کشته شدن او به دست غلامش حاکی از توحید و نزول تقدیر الهی است. 9 حالات توحیدی امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در اوائل عمر با اواخر متفاوت بوده است. 10 اصحاب سید الشهداء سلام الله علیه در مراتب مختلف توحیدی بودنده‌اند. 11 ارتباط بحث فنا در ذات و صفت و فعل با مثل افلاطونیه.

کلاس اسفار - جلسه 749
22 محرم الحرام 1433
Summary:
1 انسان باید در امور خود دارای صدق و اخلاص باشد و بیان حکایتی در همین زمینه. 2 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه در سنۀ چهل و دو به انقلابیون در رابطه با اخلاص. 3 در فرهنگ شیعه امام به غیر از دوازده معصوم، حتّی به ولیّ خدا هم اطلاق نمی‌شود. 4 تمام عوالم ملک و ملکوت زائیدۀ نفس امام علیه‌السلام است نه اینکه امام علیه‌السلام بر آنها اشراف و اطلاع داشته باشد. 5 ائمه علیهم‌السلام برای خود محافظ اختیار نمی‌کردند و دل به تقدیر و مشیت خدا می‌دادند در حالی که خود مجری آن هستند. 6 پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در جنگها از همه به دشمن نزدیکتر بود. 7 از مظلومیت امام زمان علیه‌السلام است که شخص در نماز جمعه می‌گوید: اگر حضرت بیایند همین کار ما را می‌کنند!!. 8 مکتب تشیّع بر اساس صدق و منطق است. 9 هشام بن حکم در عصر امام موسی بن جعفر علیه‌السلام تقیه نمی‌کرد و بر خلاف دستور عمل می‌کرد.

کلاس اسفار - جلسه 750
24 محرم الحرام 1433
Summary:
1 موجودات از جهت مادی با آن جنبۀ تجرد در تنافی نیستند. 2 اشیاء مجرده با یک حالت وحدتی که دارند تنازل پیدا می‌کنند و بیان تشبیه آن به صفات شخصیّۀ انسان و افعال منبعثه از آن. 3 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه: وقتی حبیب بن مظاهر روی زمین افتاد تازه آثار جنگ در امام ظاهر شد. 4 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه: اگر خدا مقام و منزلتی هم به سیدالشهداء علیه السلام نمی‌داد باز همان فعل را انجام می‌داد و عاشورا رخ می‌داد. 5 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه: روز عاشورا روز تجلّی تمام اسماء و صفات الهی است. 6 معنای جمله: «لیستنقذ عبادک من الجهالة و حیرة الضلالة» 7 علت شک و تردید انسان در فعل اولیاء الهی. 8 قضیه مُثُل افلاطونیه می‌گوید: یک حقیقت واحده است که تمام موجودات در اصل و حقیقت خود به آن نقطه واحد می‌رسند. 9 معنای «کلّ یوم عاشورا و کلّ ارض کربلا»

کلاس اسفار - جلسه 751
29 محرم الحرام 1433
Summary:
1 مُثُل افلاطونیه یعنی یک حقیقت واحده که منبعث از اسماء و صفات الهیه است. 2 دو معنای دقیق و ادقّ مربوط به کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه که فرمودند: ما برای انتشار کتابهایمان از کسی استمداد نمی‌کنیم. 3 بیرون آمدن از غربت امامت به ساختن گنبد نیست. 4 دفاع از ولایت امام معصوم یعنی حمایت از مبانی اصیل امامت. 5 مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه فرمودند: وقتی انقلاب شد دیدیم از محتوا خبری نیست، ما به مشهد آمدیم تا مردم را با مبانی آشنا کنیم. 6 مُثُل افلاطونیه یک واقعیت خارجیه است که قابل تکثر به کثرت مصادیق است. 7 نقطه افتراق و امتیاز بین کلام مرحوم سید در باب مُثُل و مطلب ما به این برمی‌گردد که اگر آن نقطه وحدت یک حقیقت واحده‌ای است که هیچ گونه امتیاز در خود ذات او وجود ندارد، پس این اختلافات از کجا پیدا شده است؟

کلاس اسفار - جلسه 752
13 صفرالخیر 1433
Summary:
1 ذکوریت و انوثیت در مرتبه ملکوت سفلی و مثال است که ظهورش در عالم شهادت است اما در مراتب طولیّه مافوق، عنوان خلیفة‌الهی مطرح است. 2 ابهام همیشه در مقام تصور ذهنی است. 3 حالت انتظار اولیاء برای وقت نماز 4 تحنّک در نماز بسیار سفارش شده است. 5 یک عالم شیعی باید نسبت به مبانی غیور باشد. 6 مکتب تشیع بر اساس حرّیّت و آزادی است. 7 امام علیه‌السلام مشرف بر واقع نیست بلکه نفس‌الواقع است. 8 حرّیّت اولیاء الهی ناشی از حرّیّت مطلقه حق است نه ناشی از انانیت نفس. 9 محمدعلی بهبهانی دستور قتل صوفیه و عرفاء را صادر نمود. 10 چند نمونه از علماء سوء.

کلاس اسفار - جلسه 753
14 صفرالخیر 1433
Summary:
1 آنها که ادّعای عدم نیاز به استاد را داشتند تماماً ناشی از نفس و هوی بود. 2 یکی از مسائل مهمّ سلوکی ارتباط با رفیق است و این نامحدود نیست. 3 مکتب عرفان مکتب فهم و عقل است. 4 مرحوم علامه طهرانی رضواناللهعلیه می‌فرمودند: ارتباط با افرادی که انسان را دچار تردید می‌کنند مضرّ است. 5 قضیه هشام و حمایت او از امامت و ولایت در عصر امام صادق و امام موسی بن جعفر علیهماالسلام 6 مرحوم حداد رضواناللهعلیه می‌فرمودند: با افرادی که ایجاد تردید می‌کنند رفت و آمد نکنید که تأثیر گذار است. 7 هر کاری که امام معصوم انجام می‌دهد از ولی خدا هم ساخته است. 8 امام تا بی‌نهایت امام است.

کلاس اسفار - جلسه 754
7 جمادی الثانی 1433
Summary:
1 عالم قضا و قدر به یک واقعیت ثابت برمی‌گردد. 2 در ذات حق توالی اراده محال است. 3 اثبات خلقت قضا و قدر از طریق اراده واحده حق. 4 کلام مرحوم علامه طهرانی رضواناللهعلیه در مورد تألیف کتاب الله شناسی. 5 اولیاء الهی می‌گویند: در حال نماز حضور خدا را در وجود خودت احساس کن! 6 تمام عوالم به اراده واحده از حق صادر شده‌اند. 7 معنای روایت «کان الله و لم یکن معه شیء و الان کما کان» 8 قضا و قدر یک حقیقت واحده است. 9 معنای روایت «لو کشف الغطاء». 10 علّت اضطراب حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام در شب شهادت.

کلاس اسفار - جلسه 755
21 جمادی الثانی 1433
Summary:
1 شب نوزدهم و شب بیست و یکم ماه رمضان جنبۀ حقیقی و تأصّلی دارند و نباید حالت انسان تهیّأ و آمادگی برای شب بیست و سوم باشد بلکه در آن دو شب واقعاً وارد شب قدر شده‌ایم. 2 در شب قدر مشیّت الهی شروع به تنازل می‌کند و قالب می‌گیرد و این نیاز به یک دور و اطوار مختلف دارد. 3 معنای آیه شریفه که می‌فرماید: «ما عالم خلق را در شش روز خلق کردیم.» 4 ناتمام بودن کلام حضرت علامه طباطبائی در المیزان در مورد معجزه. 5 تصرّف اولیاء الهی إعمال واحدیت است نه تصرّف مادی. 6 ولایت ائمه علیهم‌السلام یک حقیقت است ولی ظهورش متفاوت می‌باشد. 7 علّت توسّل انبیاء سابق به ائمه اطهار علیهم‌السلام. 8 اعمال شب قدر یکی است منتها سه شب طول می‌کشد. 9 تعدّد در لیالی قدر موجب تعدّد در حقیقت خارجی قدر نخواهد شد. 10 در عالم ثابتات قبل و بعد نیست و بیان روایت

کلاس اسفار - جلسه 756
23 جمادی الثانی 1433
Summary:
1 در عالم ثابتات قبل و بعد معنا ندارد و از طبیعت خارج است. 2 بیان ارتباط شب قدر با اعمال انسان و اینکه ما خود همان قدریم؛ وجود و نفس و خصوصیّات ما مشیّت حق را ایجاد می‌کند. 3 شب نوزدهم جنبۀ مقدّمی ندارد، یک مسئله واقعی است. 4 فاصله در بین شبهای قدر برای آمادگی و تقویت حالت روحانی است برای دور بعدی. 5 تشبیه عالم قضا و قدر به حکایت چینیان و رومیان در نقاشی. حافظ علیه‌الرحمة که می‌فرماید: هر کو نکند فهمی زین کلک خیال انگیز نقشش به خطا هر چند صورتگر چین باشد عالم قضا و قدر را مجسّم کرده است. 7 شب قدر شب اتّصال و دوری از تعلّقات است. 8 شب بیست و سوم مربوط به انجاز است نه خلق‌الساعة و دو شب قبل جنبۀ مقدّمی ندارد.

کلاس اسفار - جلسه 757
27 جمادی الثانی 1433
Summary:
1 واقعیت خارجی را دیدگاه انسان نمی‌سازد زیرا ذهنیّت جنبۀ حکائی دارد نه ابداعی. 2 تمام مادیات و مجردات و حرکات در عالم ثابتات وجود دارد. 3 اثبات حکم ثابت حتّی در مادیات. 4 کلام عرفاء در مشاهدات راجع به ثابتات. 5 تمام عوالم در وجود انسان منطوی است گرچه خودش غافل باشد.

کلاس اسفار - جلسه 758
29 جمادی الثانی 1433
Summary:
شروع سال تحصیلی 1 علم هیچ گاه به معدوم تعلّق نمی ‌گیرد. 2 سؤال مرحوم علامه طباطبائی رضوان الله علیه از دکتر تقی ارانی استاد فیزیک، در مورد رؤیای صادقه 3 همان احساسی که انسان در خارج با مشاهده موجودات دارد، بعینه در مکاشفات و خواب صورت می ‌گیرد. 4 حقایق موجودات در وعاء خود موجودند گرچه ما بی‌ اطّلاع باشیم. 5 علم حق به موجودات و اعیان خارجیه علم تفصیلی است نه اجمالی و موجودات همواره در علم عنائی حق موجود بوده‌ اند.

کلاس اسفار - جلسه 759
5 ذیقعدة الحرام 1433
Summary:
1 دو نحو از علم برای تحقّق معلوم در ذات عالِم متصور است. 2 بسیاری قائلند که علم عنائی حق نسبت به تعیّنات خارجی مانند صور در نفس خطّاط و صور منقوشه در نفس نقّاش می ‌باشد. 3 «لاتکرار فی التجلّی» یعنی تجلّی حق به خلق اشیاء این چنین نیست که حالت ارادی از او سر بزند و منقطع گردد و اراده ثانیه پدید آید. 4 اینکه متکلّم در مقام القاء خطاب نمی ‌تواند اکثر از مفهوم واحد را از لفظ اراده کند، مربوط به نفوس ضعیفه است و نقل قضیه ‌ای از مرحوم بهجت در این راستا. 5 قضیۀ جابربن یزید جعفی و حضور او در چند مکان در آن واحد در روایت و کتب تاریخ مضبوط است. 6 علم حق به اعیان خارجیه علم حضوری است نه حصولی و از باب علم خطّاط به خطّ خود نیست. 7 اگر علم حضوری حق روشن شود، مسئلۀ بدا و قضا و قدر هم روشن خواهد شد. 8 بیان یک قاعدۀ فقهی. 9 بسیاری از روایات فقهی عنوان مشیر است. 10 اشکال مرحوم کمپانی بر مرحوم آخوند بر جعل مماثل و نقد آن.

کلاس اسفار - جلسه 760
6 ذیقعدة الحرام 1433
Summary:
1 تقدیر و مشیّت حق از جهت سلسلۀ طولیه در رتبۀ متقدّم بر اعیان خارجیه قرار دارد. 2 لازمه زمان ماده است. 3 زمان و مکان دو امر اعتباری بوده و متّکی به ماده ‌اند. 4 نسبیّت زمان مانند عینیّت آن امر باطلی است. 5 نفس اراده باری تعالی بر تحقّق یک امر خارجی مساوی با وجود اوست. 6 علم حق به مظاهر و معلومات خود حضوری بوده و علم بدون معلوم هم امکان ندارد.

کلاس اسفار - جلسه 761
8 ذیقعدة الحرام 1433
Summary:
1 اگر در علم عنائی حق صرفاً قائل به انتقاش و صور علمی و نه عینی شویم لازمه ‌اش جهل باری تعالی است. (تعالی الله عن ذلک) 2 آیۀ «فلیعلمنّ الله الّذین صدقوا و لیعلمنّ الکاذبین» و نظایر آن را عدّه ‌ای به عنوان تطوّر وجود می‌ دانند. 3 قائلین به انسداد علم یا علمی من حیث لایشعر انفتاحی ‌اند. 4 آیاتی که در ظاهر علم را به خداوند استناد می‌ دهند مانند آیۀ فوق الذکر یعنی خدا اظهار کند در خارج و آنچه که در غیب مکنون است را نشان دهد. 5 تمام آثار و ظهورات حق به وجود حضوری در ذات حق حاضرند. 6 حق تعالی امر ثابت است و همه چیز را شکل می‌ دهد و تمام تغیّرات و تحوّلات در همان یک امر ثابت است.

کلاس اسفار - جلسه 762
12 ذیقعدة الحرام 1433
Summary:
1 مکان و زمان اموری اعتباری هستند. 2 دو معنای عامیانه و دقیق برای زمان. 3 زمان حتی عرض و کیف هم نیست. 4 زمان یک امر نسبی نیست چنانچه امر واقعی عینی هم نیست. 5 تفاوت دو اسم علیم و قدیر با حیّ در ذات پروردگار. 6 زمان در غیر مادیات هم وجود دارد اما متناسب با آنها. 7 تفسیر آیۀ «و ان یوماً عند ربّک کألف سنة مما تعدون»

کلاس اسفار - جلسه 763
13 ذیقعدة الحرام 1433
Summary:
1 انسان وقتی می ‌خواهد از یک امر ثابتی حکایت کند آن ثبوت را به صورت زمان ماضی می ‌آورد. 2 قضیۀ فتنۀ عایشه در جنگ جمل. 3 رسول خدا صلّی الله علیه و آله به امیرالمؤمنین علیه ‌السلام فرمود: من امر طلاق زنان خود را در دست تو قرار دادم اگر یکی از آنها از مرام من تخطّی کرد تو حق داری بعد از من او را از حباله نکاح من خارج کنی. 4 وقتی عایشه دستور تیر باران کردن جنازه امام حسن مجتبی علیه‌ السلام را صادر کرد، سیدالشهداء علیه‌ السلام او را طلاق داده و از حباله نکاح حضرت رسول خارج کرده و از تحت عنوان امهات المؤمنین خارج نمودند. 5 اعیان خارجیه همان قدر هستند چه وجود اعیان چه اطوار و آثار آن. 6 ماسوی الله عبارتند از عالم قدر البته عالم اسماء و صفات کلیه عبارتند از قضاء کلّی. 7 آیۀ «إنّی جاعلٌ فی الارض خلیفة» مربوط به عالم ثابتات است نه زمانیات چنانچه عالم ذر هم چنین است. 8 قدر امر ثابتی است و در علم عنائی حق موجود است و علم هم با ذات متصل است و لاینفک. 9 ذات جدای از علم و قدرت محال است. 10 حیات واحدیت مساوی با هو هویت اطلاقی است.

کلاس اسفار - جلسه 764
4 ذیحجة الحرام 1433
Summary:
1 تفاوت اسلام با سایر فرهنگها. 2 ساختن ضریح ائمه علیهم ‌السلام از طلا غلط است. 3 در اسلام عقل و فهم حاکم است نه احساسات و توهّمات. 4 کلام نورانی حضرت رسول صلّی الله علیه و آله و سلّم که فرمودند: عریشٌ کعریش موسی حکایت از عمق فرهنگ اسلامی و تشیّع دارد. 5 در اسلام عظمت خدا جلوه‌ گر است، در سایر جاها عظمت خود. 6 خطبۀ 65 نهج‌البلاغه که حضرت فرمودند: «لم تسبق له حال حالاً» یعنی تحوّل و تغیّر در او راه ندارد و مقام ثبوت دارد. 7 معنای کلام حضرت امیرالمؤمنین علیه ‌السلام در نهج‌ البلاغه در خطبۀ 186.

کلاس اسفار - جلسه 765
5 ذیحجة الحرام 1433
Summary:
1 علم ربوبی مساوق با ظهور خارجی است. 2 مقصود از اجمال و تفصیل در کلمات بزرگان. 3 معنای خطبۀ 65 نهج‌البلاغه این است که توالی حالات بر ذات ربوبی مستحیل است و او در مقام ثبوت است و در حق او اوّلیّت و آخریّت معنا ندارد. 4 جمع بین این خطبه و کلام الهی که می ‌فرماید: «هو الاول و الاخر» 5 کلام امیرالمؤمنین در خطبۀ 65 نهج‌البلاغه دلالت بر نبوت در مقام علم عنائی حق دارد. زیرا علم او لازمۀ ذات اوست لذا نمی‌ تواند از ذات جدا باشد. 6 علم عنائی حق به اعیان موجودات تعلّق گرفته است نه فقط به صور اعیان. 7 اول و آخر به معنای تغیّر و تحوّل در ذات نیست. در عین اینکه ذات حق اول است، آخر هم هست یعنی خود اجمال و تفصیل هر دو در علم حق مندمج هستند. 8 مقام اجمال مقام علیّت و صرافت است و مقام تفصیل، ظهورات و مرتبۀ واحدیّت است.

کلاس اسفار - جلسه 766
6 ذیحجة الحرام 1433
Summary:
1 آیه "وَ اِذ اَخذَ رَبِّکَ..." دلالت بر تحقق یک عالم قبل از اعیان دارد لذا با "اِذ" شروع شده است. 2 عالم ذر و عالم تحقق اعیان خارجیه، دو مرتبه مترتب بر یکدیگر هستند که البته بعلت تقدم عِلّی، عالم ذر بر عالم اعیان تقدم رتبی دارد لذا این دو عالم منفصل زمانی از یکدیگر نیستند. 3 کیفیت بدا در قضیه حضرت اسماعیل فرزند امام صادق علیه السلام و حضرت سید محّمد فرزند امام هادی علیه السلام. 4 بدا یعنی تبدّل طور، تبدّل یک صورت به صورت دیگر و تبدل یک مشیّت به مشیّت دیگر. 5 حقیقت بدا در طول زندگی برای همه افراد رخ می‌دهد. 6 معنای شقاوت و سعادت. 7 حکایتی از مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه در جریان سنه 42 شمسی.

کلاس اسفار - جلسه 767
14 ذیحجة الحرام 1433
Summary:
1 عالم ذر با عالم لوح محفوظ و تقدیر به هم پیوند خورده است و نمی‌توان جداگانه از آن بحث کرد. 2 بیان و نقد نظر علامه طباطبایی رضوان الله علیه در المیزان راجع به عالم ذر. 3 اقرار به ربوبیت و فطرت بدون استثناء در تمامی افراد وجود دارد. 4 راه شریعت و مراقبه راه رفع موانع است. 5 بیان قضیه‌ای در مورد صداقت مرحوم امیر کبیر. 6 در مواقع خطر رفیق صدیق معلوم می‌شود. 7 پرسش و پاسخ سئوالات فقهی.

کلاس اسفار - جلسه 768
19 محرم الحرام 1434
Summary:
1 علم عنائی حق و عالم اعیان به معنای اجمال و تفصیل نیست بلکه به تطورات مختلف وجود مربوط می شوند. 2 بیان نظر علامه طباطبایی رضوان الله علیه در مورد عالم ذر. 3 بیان منظور کلام عرفاء که شیطان خود بزرگترین موحد است. 4 اقرار به توحید با تسلیم و پذیرش حق متفاوت است. 5 حالات بزرگان در حین موت و نقل قضیه‌ای در این رابطه. 6 تفسیر نادرست از آیه و اوحینا الی موسی ان الق عصاک و جواب آن.

کلاس اسفار - جلسه 769
23 محرم الحرام 1434
Summary:
1 معنای "إنّ القُرانَ یُفَسِّرُ بَعضَهُ بَعضَاً" صرف نظر از روایات نیست. 2 بین معنای ظاهری و باطنی قرآن منافاتی وجود ندارد. 3 علّت عدم ذکر نام علی علیه السلام در قرآن کریم. 4 دقت نظر فوق العاده بزرگان در امور روزمره و بیان حکایتی از مرحوم علامه طهرانی قدس سره در این زمینه. 5 شباهت فتنه‌ هایی که بعد از مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه رخ داد با فتنه بعد از رحلت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله. 6 اطاعت از امام باید براساس حقیقت باشد نه احساس و ظواهر. 7 علمی انسان را عبور می‌دهد که امام را همواره در کنار خود احساس کند و غیبت و حضور برای او یکسان باشد. 8 کلام مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه: "من برای کارهایی که انجام می‌دادم منتظر دستور استادم نبودم"

کلاس اسفار - جلسه 770
24 محرم الحرام 1434
Summary:
1 معنای صحیح مستضعف و نقل قضیه‌ای از مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی . 2 بیان و بررسی روایات عالم ذر در اصول کافی و المیزان (ج 8، سوره اعراف). 3 اعیان خارجی این عالم جدای از عوالم ربوبی نیستند. 4 در عالم ثابتات و عوالم ربوبی اختیار هم بوده است. 5 معنای قول خواجه عبدالله انصاری:"الهی همه از آخر می‌ترسند من از اوّل" 6 کلام محی الدین رضوان الله علیه در فتوحات در مراتب سلوک. 7 معنای عبارت "وَ نَسُوا الْمَوْقِف" و "وَ سَيَذْكُرُونَه" که در روایات آمده است.

کلاس اسفار - جلسه 771
27 محرم الحرام 1434
Summary:
1 اشتباه بعضی از بزرگان فلسفه در حل تناقضات ظاهری قرآن. 2 علت این گونه تفاسیر این است که حقیقت سریان ولایت در وسائط ادراک نشده است. 3 جواب انسان در قبال "اَلَستُ بِرَبِّکُم" حقیقی بوده است نه مجازی. 4 آن واقعیات ادراک توحید و وحدت اله درون هم قرار گرفت و این حقیقت خارجی همان جواب است. 5 از روایات عالم ذر چنین استفاده می‌شود که آن واقعیت در این عالم شهادت با نفوس عینیت دارد. 6 ماحصل کلام علامه طباطبایی رضوان الله علیه در این مورد. 7 سلوک فقط پرده را کنار زده و حقایق مکنون نفس خود را نشان می‌دهد. 8 کلامی از مرحوم علامه طهرانی رضوان الله علیه در تربیت و تزکیه.

کلاس اسفار - جلسه 772
4 صفرالخیر 1434
Summary:
1 خلقت انسان در عالم ذر قبل از خلقت مادی، به معنای قبلیّت زمانی نیست. 2 زمان و مکان دو امر اعتباری‌ هستند. 3 زمان اختصاص به ماده ندارد بلکه در مثال و برزخ هم متناسب با خود تعیّنات برزخیه زمان وجود دارد. 4 عالم ذر جدای از انسانیّت انسان نیست، بلکه هویت او را تشکیل داده است. 5 در بحث عالم ذر علم عنائی و عالم ثابتات باید مورد توجه قرار بگیرد. 6 عالم ذر نقطه اولی و اولیه خلقت است که همان حیثیت ربطیّه انسان را تشکیل می‌دهد. 7 صرف اقرار به ربوبیت عالم ذر نامیده نمی‌شود. 8 عالم ذر یعنی تجلّی توحید در ذات انسان و همان مقام خلافت اللّهی است. 9 عالم ذر در واقع علّت برای مراتب مادون انسان است و اطوار انسان که ملکوت و مثال و ماده باشد معلول او است. 10 مراد از شهادت در آیه "وَ اَشهَدَهُم عَلی اَنفُسِهِم اَلَستُ بِرَبِّکُم" شهادت قولی نیست و نمی‌تواند باشد. 11 بیان کلام بزرگان اهل معرفت در رابطه با طی مراحل سلوک.

کلاس اسفار - جلسه 773
5 صفرالخیر 1434
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 774
8 جمادی الثانی 1434
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 775
13 جمادی الثانی 1434
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 776
16 جمادی الثانی 1434
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 777
24 جمادی الثانی 1434
Summary:
شروع سال تحصیلی خارج از کلاس

کلاس اسفار - جلسه 778
26 ذیقعدة الحرام 1434
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 779
24 ربیع الاول 1435
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 780
26 ربیع الاول 1435
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 781
29 ربیع الثانی 1435
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 782
30 ربیع الثانی 1435
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 783
3 جمادی الاول 1435
Summary:


کلاس اسفار - جلسه 784
7 جمادی الاول 1435
Summary:
المجلد الثانی، المرحله الرابعه، الفصل التاسع فی تحقیق الصور و المُثُل الافلاطونیه 1 اگر امر ثابتی که تشخّص خارجی نداشته باشد فعلیّت هم ندارد و با عدم فعلیّت، تشخّص و تعیّنی نیست، پس همه چیز در مرحله و حیثیت هیولای مبهمه و عدم می‌ماند و حرکتی نیز به عنوان حرکت جوهری باقی نمی‌ماند. لذا قطعاً به یک جنبۀ ربطی ثابت نیاز داریم. 2 در بحث بین علمین یا اعلام در خصوص فناء اشکال این است که چگونه ممکن است فانی بعد از از دست دادن هویت ذاتیش قابل اشاره باشد و اگر قابل اشاره نباشد، مساوق با عدم خواهد بود...! 3 بیانات مرحوم شیخ اشراق در علت استمرار در قوای نباتیه و حیوانیه. 4 هر کسی برای خودش رب‌النّوعی دارد و سعۀ او بستگی به رب‌النّوع او دارد.

کلاس اسفار - جلسه 785
8 جمادی الثانی 1435
Summary:
المجلد الثانی، المرحله الرابعه، الفصل التاسع فی تحقیق الصور و المُثُل الافلاطونیه 1 تطبیق مطالب با متن درس. 2 اشتباه اصولیین در عدم تمایز بین وصف و شرط در داشتن مفهوم. 3 بیان «إن جاءکم فاسق بنبیء فتبیّنوا» و شرح مراتب آن. 4 بسیاری از بزرگان مانند مرحوم علامه طباطبائی و مرحوم آقا رضوان الله علیهما قائل بودند که در مسائل اعتقادی به خبر واحد نمی‌شود عمل کرد. 5 جواب به سؤالات و رفع اشکالات مفهوم شرط.

کلاس اسفار - جلسه 786
9 جمادی الثانی 1435
Summary:
المجلد الثانی، المرحله الرابعه، الفصل التاسع فی تحقیق الصور و المُثُل الافلاطونیه 1 دلایل مرحوم اشراق برای اثبات عقل مجرده و مسیطره بر اجزاء مادیه و انواع. 2 بیان اشکال علامه طباطبائی بر مرحوم اشراق و توضیح اشکالات وارده بر بیان علامه. 3 تطبیق متن با مطالب مطرح شده. 4 بیان اطلاع بر امور غیبیه و تقسیم آن به اطلاع عادی بواسطۀ خواب و مکاشفات و دیگر اطلاع اولیاء الهی که همان امر را که دیگران ممکن است در خواب ببینند و در آینده محقق شود، را الان مشاهده می‌کند.

کلاس اسفار - جلسه 787
12 جمادی الثانی 1435
Summary:
المجلد الثانی، المرحله الرابعه، الفصل التاسع فی تحقیق الصور و المُثُل الافلاطونیه 1 کیفیت تغییر و تبدّل قضاء الهی با شکر یا شکایت. 2 بیان داستان حضرت یونس و اینکه اشکال او این بود که در وقت یأس از امت خویش آنها را خارج از عبودیّت دید، در حالیکه آنها نیز بنده‌اند منتهی بنده عاصی و حساب و کتاب خاص خودشان را دارند و لذا مسأله حکومت و قضاء و افتاء بسیار حساس و مهم است و باید احتیاط تمام به خرج داد. 3 داستان اختلاف مرحوم میرزای شیرازی و یزدی و کیفیت تعامل میرزای شیرازی و ترک معرکه به سبب تقوا و فهم ایشان در امور. 4 داستان‌های قرآنی برای این است که انسان بداند همۀ این امور ممکن است برای نفس انسان نیز پیش بیاید.

کلاس اسفار - جلسه 788
13 جمادی الثانی 1435
Summary:
المجلد الثانی، المرحله الرابعه، الفصل التاسع فی تحقیق الصور و المُثُل الافلاطونیه 1 بازگشت اشکال مرحوم علامه طباطبائی به شیخ اشراق به کیفیت دیدگاه ایشان به ارتباط بین عالم ماده و مجرد برمی‌گردد. 2 بیان مرحوم علامه طباطبائی در اعجاز انبیاء و قاعده علیّت و ایراد وارده بر کلام ایشان. 3 انبیاء اولوالعزم یعنی انبیاء دارای مقام انشاء و ایجاد. 4 علیّت، منحصر در علیّت ظاهری و متصوّر ما نیست بلکه دارای مراتب و ظهورات مختلف است. 5 اولیاء الهی در عالم ملکوت امور تصرّف می‌کنند و سپس صورت خارجی و مُلکی آن امر طبق آن تصرف شکل می‌گیرد.

کلاس اسفار - جلسه 789
15 جمادی الثانی 1435
Summary:
المجلد الثانی، المرحله الرابعه، الفصل التاسع فی تحقیق الصور و المُثُل الافلاطونیه شامل بیانات مبسوطی خارج از کلاس 1 تطبیق متن با مطالب مطرح شده. 2 منع اولیاء الهی از ورود در علوم طلسمات و غریبه. 3 انسان باید از علومش استفاده کاربردی بکند و الّا جاهل است. 4 توصیه اولیاء الهی بر عدم توجیه امور خلاف. 5 امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: بدبخت کسی است که دینش را فدای دنیایش بکند و بدبخت‌تر کسی است که دینش را فدای دنیای دیگران بکند! 6 اگر انسان در برابر حق تواضع کرد و آن را پذیرفت برای او فتح باب می‌شود و الّا راهش مسدود می‌گردد. 7 بسیاری از سوءظن‌ها و سوءبرداشت‌ها به جهت عدم حمل بر محمل حَسَن است.

کلاس اسفار - جلسه 790
16 جمادی الثانی 1435
Summary:
1 توضیحات و بیانات مرحوم شیخ بر کلام شیخ اشراق. 2 ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه‌الشریف موجب رشد عقول خواهد شد. 3 هنگامیکه مرحوم آقا مسأله‌ی تحدید نسل را مطرح نمودند، همه مقابله کردند. الان فهمیدند که توطئه استعماری بوده و در حال حاضر اجتماع اهل سنت بر شیعه در داخل کشور در حال غلبه پیدا کردن است و این نیست الّا به جهت عدم توجّه به کلام بزرگانی که متصل به عالم غیب بودند و شیاطین بر آنها غلبه نداشتند؛ لذا از شرایط مرجعیّت مسأله اتصال نفس به ولایت باید لحاظ شود. 4 نفس ناطقه به تنهایی نمی‌تواند تدبیر امور بدن را بنماید الّا بواسطه اتصال به عالم تجرّد.

کلاس اسفار - جلسه 791
7 رجب المرجب 1435
Summary:
المجلد الثانی، المرحله الرابعه، الفصل التاسع فی تحقیق الصور و المُثُل الافلاطونیه شامل بیاناتی در خصوص حقیقت واقعه عاشورا 1 وعاء هویّت مفهوم در خارج و ظرف نفس‌المفهومیه در ذهن است. 2 اختلاف بین عرفاء و حکماء در حقیقت نوعیه مشترک. 3 به خلاف آنچه ما احساس می‌کنیم که اشتداد وجودی در عالم ماده شدیدتر است، این اشتداد در عوالم بالاتر بیش‌تر و قوی‌تر است لکن به جهت شعور احساسی، خلاف آن را تصوّر می‌کنیم. 4 عالم مثال یک عالم تو در تو است که دارای چهره‌های مختلفی است. 5 آن‌هایی که با امام زمان عجل الله تعالی فرجه‌الشریف اتّحاد داشتند افراد را از دعوت به ظاهر و زمان ظهور منع می‌کردند. 6 اعتراف علامه طباطبائی نسبت به وجود اشکال در نظریه خویش در مسأله‌ی فناء و تشکر از مرحوم علامه طهرانی در تبیین صحیح مطلب برای ایشان.

کلاس اسفار - جلسه 792
21 رجب المرجب 1435
Summary:
المجلد الثانی، المرحله الرابعه، الفصل التاسع فی تحقیق الصور و المُثُل الافلاطونیه الوجه الثانی

کلاس اسفار - جلسه 793
22 محرم الحرام 1436

   

© 2008 All rights Reserved. www.Motaghin.com
Links | Login | SiteMap | ContactUs | Home
عربی فارسی انگلیسی