محمد داود فریدی پاسخ دهنده: حضرت آية اللـه حاج سيد محمد محسن حسيني طهراني
کد:75314/5647تاریخ پاسخ: 16/12/1393 12:00:00 ق.ظ گروه: دسته بندی نشده

شطرنج و فطریه

سؤال: بسم الله الرحمن الرحیم خدمت حضرت آیت الله حاج سید محمد محسن حسینی طهرانی دام ظله الشریف سلام علیکم و رحمه الله و برکاته با احترام و عرض تشکر از اینکه به سوالات زیر جواب می دهید: 1 با توجه به حرمت شطرنج، حکم بازیهای فکری شبیه آن مانند جدول سودوکو که برای تقویت حافظه و هوش مطرح شده است، چیست ؟ 2 موارد مصرف فطریه و کفاره ماه رمضان را بیان فرمایید؟ (به خویشاوندان فقیرجایز است یا نه ) 3 فردی به جهت هوای نفس چند روز از روزه های سالهای گذشته را با حلال یا حرام باطل کرده و از سایر مفطرات پرهیز نموده است، بعد از چند سال وظیفه وی با توجه به عدم توان مالی و بدنی کفاره فرد و جمع، چیست؟ 4 با توجه به حرمت نگه داشتن عروسک، با عروسکهای جمع آوری شده چه کار باید کرد؟ آیا می شود آن را به دیگران هدیه داد یا فروخت ؟ 5 فردی در مغازه ماهی فروشی کار می کند. بعد ازغسل متوجه فلس ماهی بر روی بدن می گردد (علی رغم تفحص قبل از غسل) وظیفه او چیست ؟ بعد از وضو چطور ؟ 6 قضا و کفاره چند ماه رمضان گذشته برای زن حامله و شیرده چگونه است ؟ 7 حکم خرید و فروش پول خرد یا نو چیست ؟ 8 قضای تشهد یا سلام فراموش شده و هکذا اجزاء دیگر، بعد از نماز چگونه انجام شود؟ 9 به جهت نیاز مالی از فردی تقاضای قرض شده، اما وی شرط نموده است که مثلا 20 هزار تومان اضافه بر اصل پول، به هنگام تسویه عودت شود، آیا حیله شرعی برای رفع حرمت این مساله و نظائر آن وجود دارد ؟بطور کلی در این موارد حیل شرعی از قبیل مصالحه، هبه و مانند آن صحیح است ؟ 10 فردی به جهت تصادف از ناحیه شانه و دست راست کاملا و روی سر باندپیچی شده است و فقط دست چپ وی باز و سالم است . وظیفه وی برای وضو و غسل و تیمم چیست ؟ 11 همانطور که حضرتعالی به عنوان استادِ فن و مدرِّس اسفارِ اربعه مستحضر هستید، یکی از مسائل مهم و بنیادین فلسفه اسلامی اینست که اصالت با وجود است و نه با ماهیت که حدِّ وجود است. در اینجا از قدیم الایام بحوث مفصلی مطرح شده است و تاکنون ادامه یافته که غلبه با نظریه اصالت وجود است، آنطور که حکمای عالیقدر مخصوصا صدرالمتالهین شیرازی و شارحان حکمت متعالیه ایشان فرموده اند. اخیرا در تحقیقات و تاملات درسی طلاب و اساتید، نظریه اصالت ملکوت مطرح شده است که با توجه به معنای ملکوت و آن جنبه ربطی و وجه الربی و وجه الخلقی همه موجودات با باری تعالی، اصالت با آن است و نه با وجود بنابر نظر اصالت الوجود و نه با ماهیت بنابر نظر اصالت الماهوی ها. و یکی از اساتید هم این مطلب را به بحوث ملکوت در تفسیر المیزان استاد علامه طباطبایی قدس سره ربط داده و اینکه ملکوت خود منشا وجود است و وجودی که ما از او به عنوان اصیل مطرح می نماییم از خود ملکوت منشاء گرفته است. حال با توجه به این نظریه، آیا می توان آن را یک نظریه متقن فلسفی دانست و آن را مطرح نمود یا اینکه مبنا همان مبنای اصالت وجود است؟! با تشکر

پاسخ: هوالعلیم 1 شطرنج و هر وسیله ای که مانند او برای قمار استفاده شود حرام است. 2 به فقراء باید پرداخت شود و در مرحلۀ اول خویشاوندان فقیر. 3 قضاء آنها را بجای آورد. 4 خیر نمی شود. می توان به غیرمسلمان فروخت. 5 باید دوباره غسل و یا وضوء را انجام دهد. 6 به عوض هر روز از ماه رمضان یک نفر را غذا دهد. که معادل 750گرم گندم است. و قضاء آن را نیز بجای آورد. البته در صورتی که تا سال آینده بتواند قضاء آن را بجای آورد دیگر کفّاره لازم نیست. 7 نمی توان اضافه خرید و فروش نمود. 8 پس از سجدۀ سهو همان ذکر و یا سجده خوانده شود. 9 این شروط باطل است. 10 باید دیگران او را تیمّم دهند و اگر خود می تواند باید خودش انجام دهد. 11 بحث از اصالت ملکوت در قبال اصالت الطبیعه و عالم مادّه و ملک است و هیچ ربطی به بحث اصالت وجود و ماهیّت ندارد. زیرا در مسئلۀ ملکوت سخن از اصل و علیّت عالم ملکوت برای عوالم مادون است نه بحث از خود وجود و این نحوه از طرح بحث کاملا غلط و نابجا است.